TBB Dergisi 99. Sayı

54 / 521

TBB Dergisi 2012 (99) Musa AYGÜL 53
dikkate alınmamaktadır. Bunun tipik örneklerinden birisi de, çocuğun
evlât edinilmesi sebebiyle, bir devletin vatandaşlığını kazanmasıdır.34
Günümüzde, evlât edinilmiş çocuğun vatandaşlık durumu, kan
bağı ile (tabii) soybağı kurulan çocukların vatandaşlığına yaklaştırıl-
maya çalışılmaktadır.35 Bu düşüncede, “nasıl bir çocuk doğumla soyba-
ğına istinaden vatandaşlık kazanıyorsa, evlât edinilen çocuk da, evlât edin-
meden sonra, evlât edinen ebeveynin vatandaşlığını kazanmalıdır” 36 anlayışı
etkili olmaktadır.
2. Milletlerarası Sözleşmelerde Evlât Edinme Sebebiyle Vatan-
daşlığın Kazanılmasına İlişkin Hükümler
Milletlerarası evlât edinmelerde, evlât edinilen çocuğun hangi
şartlarda yeni bir vatandaşlık kazanacağı ve mevcut vatandaşlığını
kaybedeceği sorusunun cevabı verilirken, Çocuğun Korunmasına Dair
BM Anlaşması’nın 7/II. maddesi göz önünde bulundurulmalıdır. Bu
hükme göre, “Taraf Devletler, özellikle çocuğun tabiiyetsiz kalması söz ko-
nusu olduğunda kendi ulusal hukuklarına ve ilgili uluslararası belgeler çer-
çevesinde üstlendikleri yükümlülüklerine uygun olarak bu hakların işlerlik
kazanmasını taahhüt” etmişlerdir.
Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi’nin, vatandaşlığın ex lege kazanılma-
sını düzenleyen 6. maddesinde, evlât edinme bulunmamaktadır. Ancak
Sözleşme’nin 6/IV. maddesinde, vatandaşlığa almada kolaylık gösterile-
cek kişiler sayılmıştır. Bu kişilerden birisi de, evlât edinilen çocuklardır.
Buna göre, her âkit devlet, kendi vatandaşı tarafından evlât edinilmiş ço-
cukların, vatandaşlığa alınmasını kolaylaştıracaktır (m. 6/IV-d). 37 Ayrı-
ca, Sözleşme’nin 7(g) maddesinde, çocuğun yabancı bir devlet vatandaşı
tarafından evlât edinilmesini, evlâtlığın vatansız kalmaması kaydıyla,
vatandaşlığın ex lege ya da idarî bir kararla kayıp sebebi kabul edilmiştir.
34 Waldrauch, Harald, “Acquisition of Nationality”, (eds, Bauböck, Rainer/ Ersbøll,
Eva/Groenendijk, Kees/Waldrauch, Harald, Acquisition and Loss of Nationality,
Amsterdam University Press, Amsterdam 2006, Vol. I), s. 167, (Acquisition).
35 Bauböck/Perchinig, s. 457.
36 Walmsley, Andrew, Report on Conditions for the Acquisition and Loss of Nationality,
s. 7,
(15.05.2011), (Report).
37 Tanrıbilir, Feriha Bilge, “Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi ve Türk Hukuku”, Prof.
Dr. Ergin Nomer’e Armağan, MHB, 2002, s. 106 – 107, (Avrupa); Güngör, Gülin,
“Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi”, Prof. Dr. Yılmaz Altuğ’a Armağan, MHB, Y. 1997 –
1998, s. 229 vd.