72 / 521
TBB Dergisi 2012 (99)
Musa AYGÜL
71
götürüleceği ülke makamlarınca ülkeye girmeye ve orada sürekli ika-
metine izin verildiğini gösteren bir onay almadığı sürece, evlât edinme
işlemini yapma hakkı tanımamaktadır.
87
Nitekim TBMM İçişleri Komisyonunda da, evlât edinmenin kötü-
ye kullanılabileceği gerekçesiyle evlât edinme yoluyla vatandaşlığın
kazanılmasında
“millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil
edecek bir hali bulunmama”
şartının arandığı ifade edilmiştir.
88
Ancak burada bir noktaya da işaret etmekte yarar vardır. Eğer
evlât edinme Türkiye’de gerçekleştiriliyorsa, evlât edinmeye karar ve-
ren Türk mahkemesi, MK m. 305/II ve m. 316 gereğince, gerçek bir
evlât edinmenin varlığını ve evlât edinmenin küçüğün yararına olup
olmadığını araştırmak zorundadır. Ancak bu araştırmadan sonra
mahkeme evlât edinmeye karar verebilecektir. Mahkeme kararından
sonra, idarenin, evlât edinmenin vatandaşlık ya da ikamet izni almak
için yapıldığını ileri sürmesi de, bazı hukukî sorunlara yol açabilecek
nitelikte olduğunu da belirtmek gerekir.
89
c) Vatandaşlığı Kazanma Anı
TVK m. 17 metninde yer alan
“karar tarihinden”
ibaresinden, hangi
kararın anlaşılması gerektiği yönünde farklı değerlendirmeler söz ko-
nusu olabilir.
Bir görüşe göre
90
, madde metninde geçen “
karar
” ile kastedilen
evlât edinmeye ilişkin mahkeme kararıdır. Dolayısı ile yetkili makam
87
Walmsley,
Misuse
, s. 75.
88
Kanunda,
“milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali
bulunmama”
şartı, yetkili makam kararı ile vatandaşlık kazanma yollarının
tamamında aranmıştır. Genel olarak vatandaşlığa alınmada (m. 11/I-g),
vatandaşlığın istisnaî olarak kazanılmasında (m. 12/I), vatandaşlığın yeniden
kazanılmasında (m. 13 ve 14), vatandaşlığın evlenme ile kazanılmasında (m. 16/I-
c) ve evlât edinme ile vatandaşlığın kazanılmasında (m. 17).
89
Almanya’da Hamburg Yüksek İdare Mahkemesi, evlât edinmenin özel
hukuk ve idare hukuku bakımından sonuçlarının birbirinden ayrılarak farklı
değerlendirilemeyeceğine karar verilmiştir. Evlât edinme işleminin geçerli
bir şekilde kurularak, evlâtlığın evlât edinenin soyadını almasına müsaade
edilmesine rağmen, o ülkenin vatandaşlığının kazanılması söz konusu olduğunda,
evlâtlık ilişkisini tanımamanın doğru olmayacağı ancak kamu düzeninin bunu
gerektirmesi halinde evlât edinmenin özel hukuk ve idare hukuku bakımından
sonuçları arasında bir fark yaratılabileceği de savunulmuştur: Ansay, s. 100.
90
Nomer,
2010
, s. 101; Erdem, s. 147.