279 / 477
Taraf Bilirkişiliği Nedir?
278
İnsan eylemi, doğası gereği risk teşkil ettiğinden; sıfır risk, ancak
eylemsizlikle mümkün olabilir. Kuşkusuz tıbbi uygulamalar için de
söz konusu olan bu hakikat, hekimlik mesleğinde de rasyonel bir risk-
yarar analizini gerekli kılar. Günümüz hukuk anlayışında yer alan
“izin verilen risk” kavramının tıbbi karşılığı “komplikasyon” dur ve
tek başına kusur sayılmaz.
Dolayısıyla hekim ve diğer sağlık personelleri, tıbbın kabul ettiği
risk alanı çerçevesinde gerçekleşecek kötü sonuçlardan sorumlu tutu-
lamazlar. Ancak, hekim tıbbi yardımını özenle yürütmekle mükellef-
tir. Hekimin özen borcu adı altında geçen bu yükümlülüğü ile hekim,
sanatını icra ederken hastasının durumuna değer verip tıp biliminin
kurallarını gözetip uygular. Özetle, hekim, tedavi sonucunda ortaya
çıkacak riskten ancak kusur yapması halinde sorumlu tutulabilir.
6
Kusur ve sorumluluk, tıbbi uygulamalarda karşımıza çıkan iki
önemli kavramdır. Sorumluluk hukuku bakımından kusur, hizmet
kusuru, görev kusuru ve şahsi kusur olmak üzere alt kavramlara ayrı-
lırken her bir kavram ayrı bir yaptırımı da beraberinde getirir.
7
,
8
Hastada bir zarar ortaya çıktığında, bu zararın tıbbi uygulamadan
kaynaklanıp kaynaklanmadığını, uygulamanın kusurlu olup olmadığı-
nı belirleme görevi, tıbbi bilirkişilerindir. Tıbbi bilirkişi ortaya çıkan za-
rarı; uygulamayı yapanın eğitim düzeyini göz önünde bulundurarak,
aynı ortam koşullarında, aynı yetkinlik düzeyinde bir hekimin göster-
mesi gereken özeni gösterip göstermediğine bakarak değerlendirir (2).
Hasta hakları kavramının gelişimiyle birlikte “nitelikli sağlık hiz-
meti alma hakkı”nın temel bir hak kategorisi olarak tanımlanması, bi-
limsel tıbbi gelişmelerden ayrımsız yararlanma hakkının evrensel ve
ulusal düzenlemelerde dile getirilmesi, hekimlerin yararlılığı kanıtlan-
mış uygulamaları hastanın sağlık sorunlarını çözmek amacıyla kullan-
ması yükümlülüğünü getirmektedir.
9
6
PAKİŞ Işıl, YAYCI Nesime, KARAPİRLİ Mustafa, POLAT Oğuz.‘Ölümle sonuç-
lanan tıbbi uygulama hatalarına yaklaşımda adli otopsinin rolü’. Türkiye Klinik-
leri Tıp Bilimleri Dergisi C.28(1):S.30-39, 2008.
7
AKYILMAZ B, ‘Kamu görevlilerinin üçüncü şahıslara vermiş oldukları
zararlardan doğan mali sorumluluk’. Yayınlanmış Doktor tezi, Konya; S.207;1991.
8
ÇOLAK M. ‘İdarenin Sorumluluğu ve Hizmet Kusuru’. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans tezi, Ankara, S.47-96, 1996.
9
KOÇ Sermet, ‘İstanbul Tabip Odası’na Başvuran Tıbbi Uygulama Hataları’ Yeni