285 / 477
Medeni Usul Hukuku Açısından Türk Hukukunda Avukatın Bilgi ve Delil Toplama Yetkisi
284
sı ve mahkemenin sadece zorunlu hallerde taraflara yardım etmesi
yaklaşımı
7
ile de örtüşmektedir.
Sözkonusu süreçte, hukukumuzda da Av.K 2001 değişiklikleri
ile m.2/III hükmü ile nispi bir belgesel discovery prosedürü
8
kabul
edilmiş ve TBB Av.K Tadil K.Taslağı(2004) kapsamında avukata ge-
nel bir delil toplama yetkisi verilmesi önerilmiştir
9
. Bilahere, 6100 s.
HMK ‘da, etkin ve verimli bir yargılama için yargılamanın başın-
da kapsamlı bir hazırlık yapılıp yoğun bir tahkikat icrasına imkan
sağlamak üzere, yargılamanın hazırlık ve tahkikat aşaması şeklin-
de bölümlendirilmesi fikri kabul edilmiş; deliller belirlenip belgesel
olanlar toplanmadan tahkikata geçilmemesi esası benimsenmiştir.
Nihayet, son olarak 60 - 61. Hükümet
“Yargı Reformu Strateji Planı”
nda, adil yargılama hakkı çerçevesinde makul bir yargılama süresi
ve taraflar arasında silahların eşitliğini teminen, yargılamanın hızlan-
dırılması ve etkinlik-verimlilik sağlanması bakımından yargılamaya
katkısının artırılması amacıyla avukatın delil toplaması fikri günde-
me getirilmiştir
10
. Bu meyanda, TBB tarafından, Mart 2012 tarihli ola-
rak kamuoyuna sunulan Av. K Değişiklik Önerisi Çalışma Metninde,
Av.K
“Avukatın Hak ve Ödevleri”
başlıklı 6. Kısmında yeralan
“Yalnız
Avukatların Yapabileceği İşler”
başlıklı m. 35 hükmünü takiben,
“Delil
ve Bilgi Toplama”
başlıklı m. 35/B hüküm ilavesi önerisinde bulunul-
muştur
11
.
Gelinen nokta itibarıyla, Av.K gerek m. 2/III hükmünde öngörü-
len prosedür ve gerek ilave m. 35/B hükmü önerisi çerçevesinde, hu-
kukumuzda avukatın yargılamada bilgi ve delillerin toplanmasındaki
rolünün ona bu hususta bir mesleki yetki verilmesini tevlit edip etme-
diği ve sözkonusu prosedürlerin anahatlarıyla incelenmesi bu tebliğin
konusunu teşkil etmektedir.
7
A. UZELAC,
“Reforming Mediterranean Civil Procedure”
, From Jus Commune to
the CEPEJ(Ed.V.Rhee/A.Uzelac), Intersentia Publishing,Antwerpen 2008, ss.71-
99,s.86.
8
Ayrıntılı bilgi için bkz.ÇELİKOĞLU, s.350-428.
9
“Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Taslağı”
, m.9.Metin ve
müellif komisyon üyeleri için bkz.ÇELİKOĞLU, s.430, dn.492.
10
Yargı Reformu Stratejisi ve Eylem Planı, Adalet Bakanlığı Dökümanı[2010],
s.31,83,85.
11
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu Değişiklik Önerisi Çalışma Metni, Mart 2012,
TBB(http//
:www.barobirlik.org.tr).