358 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Hüseyin ATEŞ
357
bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın
kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kişi-
nin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtu-
lur” biçiminde bir düzenleme getirmiştir.
Yukarıdaki açıklama ve yasal düzenlemeler dikkate alındığında;
olayın desteğin tam kusuru sonucu meydana geldiği davalının ise ku-
sursuz olduğu, bu nedenle maddi ve manevi zarardan davalının so-
rumlu tutulması doğru olmayacağı gibi, mahkemenin maddi tazmi-
nat için bu olguyu kabul etmiş olmasına karşın manevi tazminat için
kısmen kabul kararı vermiş olması ayrı bir çelişkiyi oluşturmaktadır.
Mahkemece, davalının manevi tazminatla sorumlu tutulması yerinde
olmadığından kararın bozulması gerekmiştir….”(Y. 4. H.D. 02.04.2001
gün ve 2000/12206 E. 2001/3218 K.)
İşletenin, kusursuzluğunu veya araçtaki bozukluğun kazanın
meydana gelmesinde rol almadığını ispatlayamadığı durumlarda, za-
rar görenin ağır kusuruna karşın sorumluluğu ortadan kalkmaz de-
vam eder. Bu duruma; kırmızı ışıkta geçen yayaya, alkollü sürücünün
veya freni bozuk bir aracın çarpması misal olarak verilebilir.
25
Zarar gören; motorlu aracın işletme tehlikesini üstlenen işleten ve
işletenin bağlı bulunduğu teşebbüs sahibi haricinde sürücü, yardımcı
kimseler, diğer aracın sürücüsü, yayalar, yolcular, bisikletlilerdir.
26
Zarar gören, temyiz kudretine sahip değilse kusurundan söz ede-
meyeceğimizden; illiyet bağı kesilmez, işletenin sorumluluğu devam
eder. Ancak işleten, hâkimden BK m.54 f.1 uyarınca tazminattan indi-
rime gidilmesini isteyebilir.
27
C.c. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru:
Üçüncü kişinin ağır kusuru, zararla motorlu aracın işletilmesi ara-
sındaki uygun illiyet bağını keser. İşletenin, üçüncü kişinin ağır kusu-
runa yaslanarak sorumluluğunu bertaraf edebilmesi için KTK m.86 f.1
uyarınca, öncelikle kusursuzluğunu ve araçtaki bozukluğun kazanın
meydana gelmesinde etkili olmadığını, ayrıca kurtuluş kanıtı getire-
25
Kılıçoğlu, sh.290.
26
Havutçu&Gökyayla, sh.137-138; Aşçıoğlu, sh.89; Yılmaz, sh.110.
27
Aşçıoğlu, sh.90; Tunç, sh.183-184.