361 / 477
Motorlu Araç İşletenin Sorumluluktan Kurtulması
360
sorumluluk ilkeleri gereğince sorumlu tutulabilmesi için zarar ile ey-
lem arasında illiyet bağı bulunmalıdır. Kusursuz sorumluluğun tüm
hallerinde olduğu gibi, işletenin ve taşıyanın kusursuz sorumluluğu
bulunan durumlarda da illiyet bağının, zarar görenin veya üçüncü
kişilerin ağır kusuruyla veya beklenmeyen bir halin varlığı duru-
munda kesileceği teoride ve yargısal kararlarda kabul edilmektedir.
Ayrıca Karayolları Trafik Yasası 86/1 maddesi ve Türk Ticaret Yasası
806/2. maddesinde işleten ve taşıyanın veya eylemlerinden sorumlu
tutulduğu kişilerin kusurları bulunmadığı ve kazanın zarar görenin
veya üçüncü kişinin ağır kusurundan meydana geldiği durumlarda
sorumluluktan kurtulacakları hüküm altına alınmıştır. Bu durumda
davalı A. K. şoför, işleten ve taşıyan olarak sorumlu tutulamaz. Yerel
mahkemece bu yön gözetilmeksizin onun da tazminatla sorumlu tu-
tulması doğru değildir. Karar bu nedenle bozulmalıdır…”(Y. 4. H.D.
21.10.2003 gün ve 2003/11267-12088 E.K)
Üçüncü kişi; işleten ve işletenin bağlı bulunduğu teşebbüs sahibi,
bu kimselerin eylemlerinden sorumlu bulunduğu kimseler ile zarar
gören dışında kalan kimselerdir.
29
Bazı durumlarda, diğer aracın işle-
teni de KTK m. 86 f.1 anlamında üçüncü kişi sayılır.
30
Aracı çalan ve
gasp eden kimseler de üçüncü kişidir. Ancak bu kimseler hakkında
KTK m.107’de özel düzenleme yer almaktadır.
31
Üçüncü kişi, temyiz kudretine sahip değilse kusurundan söz ede-
meyeceğimizden; illiyet bağı kesilmez, işletenin sorumluluğu devam
eder. Ancak işleten, hâkimden BK m.54 f.1 uyarınca tazminattan in-
dirime gidilmesini isteyebilir.
32
Ayrıca zarar gören küçükse, işleten,
çocuğu gözetimle yükümlü bulunan ana babanın (üçüncü kişi) ağır
kusuruna dayanarak sorumluluktan kurtulabilir.
33
Netice olarak, işletenin, tehlike sorumluluğunu bertaraf edebilme-
si için en başta kazanın meydana gelmesinde kendisine veya eylem-
lerinden sorumlu bulunduğu kimselere yüklenebilecek bir kusurun
bulunmadığını ve araçtaki bozukluğun kazanın oluşumunda rol oy-
29
Bolatoğlu, sh.193.
30
Nomer, 76.
31
Gökcan&Kaymaz, sh.166.
32
Nomer, 77.
33
Tandoğan, Kusura Dayanmayan, sh.249-250; Gürsoy, sh.53.