37 / 477
Yasama DokunulmazlIğı
36
Bu nedenle, milletvekili hakkında borcunu ödemediği için her tür-
lü hukuki dava açılabilir veya hukuki takipler yapılabilir, milletvekili
aleyhine tazminat davası açılabilir
98
.
Bununla birlikte milletvekili, mahkeme huzurunda uygun ol-
mayan bir söz söylediği veya bir harekette bulunduğu gerekçesiyle
HUMK md. 150/3 hükmü çerçevesinde sorgulanamaz ve hapis ya da
para cezasına çarptırılamaz.
Anayasa ve kanunlarla aksi öngörülmedikçe, parlamento üyeleri
tanık sıfatıyla mahkemelerde dinlenebilir. Ancak parlâmento üyesinin
tanık sıfatıyla da olsa ihzaren celp edilmesi mümkün değildir. Zira bu
parlâmento üyesinin üzerinde hürriyeti kısıtlayıcı bir tedbirin uygu-
lanması anlamına gelir
99
.
B. Kabahatler Bakımından
Yasama dokunulmazlığının konusu, parlamento üyesinin görevi
dışında işlemiş olduğu “
suç”
teşkil ettiği iddia edilen fiillerdir.
765 sayılı TCK sisteminde, kabahat olarak kabul edilen eylemler
de suç olarak düzenlenmişti ve yasama dokunulmazlığı koruması ka-
bahatler bakımından da söz konusuydu.
Ancak, 765 sayılı TCK sisteminden farklı olarak, 5237 sayılı TCK
sisteminde, haksızlık teşkil eden eylemler suç ve kabahat olarak ayrı
ayrı düzenlenmiştir. Yeni ceza sisteminde kabahat eylemleri sosyal
sapma gösteren bir eylemdir ve haksızlık oluşturmaktadır
100
, ancak,
bir suç değildir
101
. Bu ayrıma bağlı olarak da, suç ve kabahatlerin olu-
şumu, karara bağlanması, yasa yolları ve infazı ile tabi oldukları genel
hükümler farklı koşullara ve statüye bağlanmıştır.
Yeni ceza sisteminde, kabahatler suç olarak kabul edilmediğine
98
Atalay, s. 32.
99
Gözler, Yasama Dokunulmazlığı, Bir Karşılaştırmalı Hukuk İncelemesi
100
Yılmaz, Zekeriya, Gerekçe ve Tutanaklarla Yeni Türk Ceza Kanunu, Seçkin
Yayınevi, Ankara – 2004, s. 417.
101
Anayasa Mahkemesi bu ayrıma rağmen kabahatlerin bir suç türü olarak
görmektedir:
“Ceza hukukundaki gelişmelere koşut olarak, kimi yasal düzenlemelerde
basit nitelikte görülen suçlar hakkında idarî yaptırımlara yer verildiği görülmektedir. …..
Yaptırım adının yasa ile “idarî” olarak değiştirilmesinin , bu tür yaptırıma uygulanacak
eylemlerin gerçekte ceza hukuku alanına giren suç olma özelliklerin etkilemeyeceği açıktır.”
AMK, E. 2005/108, K. 2006/35, K.T.1.3.2006, RG: 22.07.2006/26236.