32 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Yusuf Solmaz BALO
31
ruşturmayı yürütmekte olan Cumhuriyet savcısı tarafından mı, yoksa
TBMM tarafından mı bu durum değerlendirilecektir? Bize göre bu de-
ğerlendirme Cumhuriyet savcısı tarafından yapılacaktır
74
. Çünkü, iş-
lenmekte olan bir suç veya henüz işlenmiş olan bir suç söz konusudur.
b. Anayasanın 14. Maddesindeki Durumlar
Seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Ana-
yasanın 14. maddesindeki durumlar yasama dokunulmazlığının kap-
samı dışındadır (Any.m.83/2)
75
. Bu durumlar bakımından, suçun ağır
cezayı gerektiren suç olması aranmadığı gibi, suçüstü durumunun
varlığı da gerekli değildir.
Ağır cezayı gerektiren suçüstü halinin dokunulmazlık kapsamına
alınmamasının nedeni isnadın ciddiyeti hakkında kuvvetli bir karinenin
varlığını göstermekle birlikte, Anayasanın 14. maddesinde bahsi geçen
suçların istisnasız olarak dokunulmazlığın kapsamından çıkartılmış ol-
ması dokunulmazlık kurumunun mahiyeti ile bağdaşmamaktadır
76
.
Anayasanın 14. maddesi gereğince, Anayasada yer alan hak ve hür-
riyetlerden hiçbiri, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü-
nü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuri-
yeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz.
Demek oluyor ki, bir milletvekili bu amaçlardan biri ile hareket edip
de, suç işlerse hakkında her türlü ceza muhakemesi işlemi yapılabilir.
Bu halde soruşturmayı yürütmekte olan Cumhuriyet başsavcılığı
durumu doğrudan Meclise bildirmek zorundadır
77
. Bu bildirim zorun-
luluğunun gerekçesi, Meclisin, gerekirse kovuşturmayı erteleme hak-
kındaki yetkisini kullanabilmesine imkân sunmak olduğu belirtilmiş ol-
makla birlikte, bize göre Meclisin böyle bir yetkisi bulunmamaktadır
78
.
74
Aynı görüşte bkz. Özcan, s. 155.
75
Belirtmek gerekir ki, 1961 Anayasasında olmayan bu hüküm, 1982 Anayasasına
Milli Güvenlik Konseyi Anayasa Komisyonu tarafından eklenmiştir. Bkz. Akad,
Mehmet / Dinçkol, Abdullah, 1982 Anayasası ve Anayasa Mahkemesi Kararları,
DR Yayınları, İstanbul-2007, s. 518.
76
Aynı görüşte bkz. Özbudun, s. 251; aynı düşüncede Gören, s. 211.
77
Bu tür suçların dokunulmazlık dışında tutulmuş olmasının, amacı keyfi
tutuklamalardan milletvekillerini korumak olan dokunulmazlık kurumunun
mahiyetine aykırı olduğu hakkında bkz. Özbudun, s.289; Atar, s. 209.
78
Dönmezer/ Erman, s. 274.