454 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Yargıtay Kararları
453
(4) Zorunlu müdafilikle ilgili diğer hususlar Türkiye Barolar Birli-
ğinin görüşü alınarak çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir’ hükmüyle
‘zorunlu müdafilik’ kurumunun koşulları belirlenmiştir.
Buna göre, alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suç-
larda, şüpheli ya da sanığın istemine bakılmaksızın müdafi atanması
zorunludur.
5271 sayılı CMK.nun 150/3. maddesinin 01.06.2005 tarihinde yü-
rürlüğe giren ilk halinde, üst sınırı en az beş yıl hapis cezasını gerek-
tiren suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada isteme
bakılmadan müdafii atanması zorunlu iken uygulamada yaşanan so-
runlardan, bir çok soruşturma ve kovuşturma işleminde müdafi atan-
masının maliyeti ve güçlüğü nedeniyle 06.12.2006 tarih ve 5560 sayılı
Yasanın 21. maddesiyle yasa maddesi bugünkü halini almıştır.
Yasal düzenlemeye göre, somut olay değerlendirildiğinde; sa-
nık hakkında bıçakla, yaşamı tehlikeye sokmak suçundan TCK.nun
86/1, 3-e, 87/1-d maddelerinin uygulanması istemiyle kamu davası
açılmış, sanığın 03.10.2007 tarihinde yapılan sorgusu sırasında mü-
dafi talep etmediği belirlenmiş ve re’sen müdafi atanmadan yapılan
yargılama neticesinde, TCK.nun 86/1, 86/3-e, 87/1-d ve 62. madde-
lerinin uygulanması suretiyle 2 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırıl-
masına karar verildiği olayda, uygulanması gereken 5237 sayılı TCK.
nun 86/1, 86/3-e, 87/1-d-son cümle uyarınca asgari ‘beş’ yıl hapis
cezası öngörüldüğü için ve CMK.nun 150/2. maddesinde sayılan
hallerden herhangi biride mevcut olmadığından, talep olmaksızın
müdafi atanması mecburi değildir. Bu durumda müdafi atanmadan
yargılamaya devam edilmesi de savunma hakkının kısıtlanması so-
nucunu doğurmaz.
Yasa koyucunun, 5271 sayılı CMK.nun 150/3. maddesi gereğin-
ce müdafi atanmasının gerekmesi için yasada öngörülen cezanın ‘beş
yıldan fazla’ (en az beş yıl bir gün) olması gerektiğini kastettiği aynı
Yasanın 196/2. maddesindeki düzenlemeden de anlaşılmaktadır. Bu
madde de, ‘Sanık alt sınırı beş yıl ve daha fazla hapis cezasını gerek-
tiren suçlar hariç olmak üzere, istinabe suretiyle sorguya çekilebilir...’
hükmünde yasa koyucu istinabe suretiyle sorgusu yapılamayacak suç-
ları belirlerken açıkça ‘beş yıl’ ve ‘daha fazla hapis cezasını gerektiren’