TBB Dergisi 101. Sayı

Gizli Tanık

106

B) Özellikleri

Ceza muhakemesinde ispat için kullanılmak istenen bir vasıtanın

delil olarak nitelenebilmesi için iki temel özelliği

bulunmalıdır. Bu

vasıta;

Olayı temsil etmelidir,

Bu olayı, temsil eden vasıta;

- Akla,

- Maddi gerçeğe ve

- Hukuka uygun olmalıdır.

Olayı temsil etmekten maksat, delil olarak kullanılmak istenilen

vasıtanın olayın bir parçası olması ve/veya olayı yansıtması olup, bir

ispat aracına delil diyebilmek için olayı bir şekilde temsil etmesi, olayı

yansıtması da yetmez. Bu olayı temsil eden vasıta aynı zamanda, akla,

maddi gerçeğe ve hukuka uygun olmalıdır. Bu vasıfları taşımayan bir

ispat aracı teknik anlamda delil olarak nitelendirilemez ve bu tür va-

sıtalara dayanılarak hüküm tesis edilemez. Edilecek olursa o hükmün

Yargıtay tarafından bozulması gerektiği belirtilmektedir

ALAN, s.292-293; ÖZBEK Veli Özer, “Tıbbi Deliller ve Yeni Ceza Muhakemesi

Kanunu”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. III, S. 2, 2006, s.358.

Bu konuda ayrıntılı bilgi için bkz. ÖZBEK Veli Özer, “Ceza Muhakemesinde

Hâkimin Vicdani Kanaati”, HFSA, 16. Kitap, İstanbul 2007, s.283-287.

12 Yazarlara göre delil, yargılama konusu olayın tümünü veya bir parçasını ispat-

layacak nitelikte, beş duyu organıyla algılanabilecek nitelikte, elde edilebilir, hu-

kuka uygun yollardan elde edilmiş, sağlam ve güvenilir, müşterek olmalı yani

müşterekliği sağlanmalıdır. Bunun için iddia, savunma ve yargılama makamları-

nın bilgisine sunulması gerekmektedir. Delil ayrıca akılcı, bilim tarafından kabul

edilebilir nitelikte olmalıdır (ÜNVER/HAKERİ, s.569-570; ÜNVER/HAKERİ, Te-

mel Bilgiler, s.295).

13 Burada Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 19.04.1993’te verdiği 6-79/108 sayılı son

derece önemli bir kararına göre, “

Ceza yargılamasının amacı, hiçbir duraksamaya yer

vermeden maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasıdır. Bu araştırmada, yani gerçeğe ulaşmada

mantık yolunun izlenmesi gerekir. Gerçek; akla uygun ve realist, olayın bütünü veya bir

parçasını temsil eden kanıtlardan veya kanıtların bütün olarak değerlendirilmesinden

ortaya çıkarılmalıdır, yoksa bir takım varsayımlara dayanılarak sonuca ulaşılması, ceza

yargılamasının amacına kesinlikle aykırıdır”

(bkz. ÖZTÜRK/TEZCAN/ERDEM/SIR-

MA/SAYGILAR/ALAN, s.295; ÖZTÜRK Bahri, “Ses ve/veya Görüntü Kaydeden

Araçlarla Yapılan Tespitlerin Ceza Muhakemesi Hukukundaki Değeri”, Prof. Dr.

Seyfullah Edis’e Armağan, İzmir 2000, s.220; CENTEL/ ZAFER, s.206-207).