TBB Dergisi 101. Sayı

Gizli Tanık

112

ağırlığına göre basamaklı bir koruma öngörmüş ve tanığın kimliğinin

ortaya çıkması, kendisi veya yakını açısından ağır bir tehlike oluştura-

caksa; kimliğinin gizlenmesi için gerekli önlemler alınacağını düzen-

lemiştir. CMK m.58’de kimliğin gizli tutulmasına yönelik tedbirlerin

içeriği belirtilmemiştir

Amerikan hukukunda tanığı ve yakınlarını koruma programları

örgütlü suçlulukla mücadele kapsamında ilk kez 1970 yılında organize

suçlulukla mücadele kanunu (Orginized Crime Control Act) ile girmiş

ve 1984 yılında çıkarılan toplu suçla mücadele kanunu (Comprehensi-

ve Crime Control Act) ile diğer hukuk sistemlerine örnek olmuştur

Amerika’da federal tanık koruma programı (The Federal Witness Pro-

tection Programme) uygulamakla görevli kolluk birimi olan The Mars-

hall Service tanığı ve yakınlarını hem soruşturma ve kovuşturma evre-

lerinde hem de ilerleyen bir dönem içinde 24 saat boyunca korumakla

yükümlü kılınmıştır. 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu

ile de huku-

kumuzda benzer bir kolluk birimi oluşturulması öngörülmüştür

IV) TANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN CEZA

MUHAKEMESİ İLKELERİ

A) Hukuk Devleti İlkesi

Hukuk devleti ilkesine göre, anayasal organlar egemenlik gücü-

nü, insan onurunu korumak, temel hak ve özgürlükleri gerçekleştir-

mek, adaleti ve hukuki güvenliği sağlamak amacıyla kullanabilirler.

bilecektir. Ancak tanığın tanıklık ettiği olayları hangi neden ve vesile ile öğrenmiş bulun-

duğunu açıklaması zorunludur. Böylece anlatımının gerçeğe uygunluk denetiminin yapı-

labilmesi ve sanığın da savunma olanaklarını uygun biçimde kullanabilmesi sağlanmış ve

çıkarlar arasında denge gözetişmiş olacaktır.

Getirilen düzenleme ile ceza yargılamasında özellikle ‘kovuşturma evresi’nde önemli bir yer

tutan ‘tanık beyan delil’inin daha kolay ve güvenli bir şekilde elde edilmesi sağlanmıştır.

Gerçeğin ortaya çıkarılmasında beyanıyla katkıda bulunan tanığın devletçe korunması

hem anayasa hem evrensel insan hakları normlarının gereğidir”

denilmektedir.

42 İfadeden önce kimliğine ilişkin olarak bilgi vermeme (CMK m. 58/1) ve iddiana-

mede tanığın kimliğini açığa çıkarabilecek durumlara ilişkin açıklamaya yer ver-

meme (CMK m. 170/3), bu önemler arasında sayılabilir.

43 GEDİK Fırat, “Hukuk Dünyamızda Bir Yenilik: 5726 Sayılı Tanık Koruma Kanu-

nu”, Güncel Hukuk, S: 2-50, Şubat 2008, s.12.

44 27.12.2007 Gün ve 5726 Sayılı Tanık Koruma Kanunu, RG, 05.01.2008, S. 26747.

45 GEDİK, s.12.