151 / 537
Gizli Tanık
150
E) Tanık Koruma Kanunu Uyarınca Gizli Tanıkların
Dinlenmesinde Uygulanacak Usuller
Tanık Koruma Kanunu CMK’ya ek olarak tanığın dinlenmesin-
de uygulanacak bazı usulleri belirlemiştir. Öncelilkle Tanık Koruma
Kanunu’nun 9’uncu maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca haklarında
tedbir kararı alınan tanıkların duruşmada dinlenmesi esnasında CMK
m. 58/2 ve 58/3 uygulanır. Hazır bulunanların huzurunda dinlenmesi
tanık için ağır bir tehlike teşkil edecek ve tehlike başka türlü önlene-
meyecekse ya da maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından tehlike
oluşturacaksa dinleme sırasında tanığın görüntü ya da sesi değiştiri-
lerek tanınması engellenebilir. Tanığın duruşma salonunda fiziksel
görünümünü engelleyecek şekilde mahkeme tarafından belirlenecek
bir usule göre dinlenmesine de karar verilebilir (m. 9/2-3). Bu şekilde
tanığın dinlenmesi halinde verilen beyanlar hâkim tarafından tanığın
kimliği gizli tutularak duruşmada hazır bulunma hakkına sahip olan-
lara açıklanır. Tanık Koruma Kanunu hükümleri uyarınca tanığa doğ-
rudan soru yöneltme hakkı çerçevesinde sorulacak soruların kanun
kapsamında uygulanan tedbirlerle ölçülü ve tanığın kimliğinin ortaya
çıkmasına engel olacak şekilde olmalıdır (m.9/4-5). Bu şekilde alınan
ifade duruşma sırasında hazır bulunanların huzurunda verilmiş ifade
hükmündedir (m. 9/6).
Tanık Koruma Kanunu’nun 6’ıncı maddesinin 4’üncü fıkrasına
göre tanık koruma karanının verilmesinde tanığın ve yakınlarının kar-
şı karşıya olduğu tehklikenin ağırlığı ve ciddiliği, suçun önemi, alına-
cak tedbirin yaklaşık maliyeti, tanığın yapacağı açıklamalar ve tanığı
psikolojik durumu gibi özellikler göz önünde bulundurulur. Tanık ko-
ruma kararı talebinde muhakkak gerekçe gösterilmeli hukuki ve fiili
nedenlere açıkça yer verilmelidir (m. 6/4-b). Tanık koruma kararları
gizlilik esaslarına riayet edilerek verilir (m. 10/1). Tanığın kendi rıza-
sı ile ilgili tedbirin uygulanmasını kabul etmesi gerekmektedir. Tanık
Koruma Kanunu’nda koruma tedbirleri uygulanmadan önce tanıkla
kurul arasında bir mutabakat metni imzalanması usulü düzenlenmiş-
tir. Mutabakat metninde tanığın tedbririn uygulanmasını rızası ile iste-
diği, uygulanacak tedbirin ya da tedbirlerin ne olduğu, süresi, tanığın
işe yerleştirilmesi Tanık Koruma Kanunu’nun taslak metninde yer almasına rağ-
men kötüye kullanılacağı ihtimalinden hareketle kanun metninden çıkarılmıştır.