154 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Candide ŞENTÜRK / Tuğba BAYZİT
153
saklanır
188
. Cumhuriyet başsavcılığınca veya mahkemece tanık koru-
ma tedbirinin uygulanmasına ilişkin verilen karar veya diğer belgeler
soruşturma ve kovuşturma konusu suç dışında başka bir makam veya
mercie gönderilemez (m. 10/3).
VI) AİHM KARARLARI IŞIĞINDA GİZLİ TANIKLIK
AİHS’de tanık koruma ile ilgili özel bir düzenleme bulunmamak-
tadır. Fakat Sözleşmenin 6’ıncı maddesi çerçevesinde düzenlenen adil
yargılanma hakkı tanıkların korunması bakımından yol gösterici ol-
maktadır
189
. AİHM, AİHS’nin 6’ıncı maddesinde düzenlenmiş olan
şüpheli va sanık haklarını dikkate alıp soyut hükümler ile somut ola-
yın özelliklerini mukayese ederek şüpheli ve sanık haklarının ihlal edi-
lip edilmediği noktasını araştırmaktadır
190
.
AİHS’nin 6’ıncı maddesinin 3’üncü fıkrası, iddia tanıklarını sor-
guya çekmek veya çektirmek; savunma tanıklarının iddia tanıkları ile
aynı koşullar altında çağrılmasını ve dinlenmesini düzenlemektedir.
AİHM, yargılama sırasında tanığın kimliğinin gizli tutulmasının bazı
sorunları da beraberinde getireceğine işaret etmektedir. Tanık beya-
nı mahkemenin verdiği kararın dayandığı asli delilse ve yargılamada
dengeleyici güvenceler getiren bir usul düzenlenmemişse sözleşmenin
ihlali söz konusu olabilmektedir
191
.
Tanık koruma tedbirlerinin tanık beyanının güvenilirliğini zedele-
mesi ve savunma hakkını kısıtlaması noktasında adil yargılama hak-
188 Cumhuriyet savcılığı veya mahkemelerde tanık koruma defterleri ile diğer belge-
ler tanık koruma kartonu adı verilen dosya içinde muhafaza edilir. Bu kartonların
ilgili Cumhuriyet savcısı veya hâkim nezaretinde özel bir kasada saklanması ge-
rekir (Tanık Koruma Kanunu Yönetmeliği m. 19).
189 DEĞİRMENCİ, s.111-112; ALTIPARMAK Cüneyd, “Türk Hukukunda Tanık Ko-
ruma”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 66, S. 1, Kış 2008, s.173.
190 ŞEN Ersan, Türk Hukuku’nda Telefon Dinleme Gizli Soruşturmacı X Muhbir,
Ankara 2011, s.231.
191 AİHM Sadak/ Türkiye davasında sözleşmeyi imzalamış olan devletin sanık
aleyhine ifade veren tanıklara sanığın soru yöneltme hakkını sağlamak zorunda
olduklarını belirterek Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesindeki dava sırasında
sanıklar hakkında ifade veren aşiret reislerinin ne Mahkeme’de dinlenilmesi ne de
başvurucularla yüzleştirlmesinin kabul edildiğini, ayrıca iddia makamının tanık-
ların DGM’deki duruşmaya katılmaları halinde nasıl bir tehlike ile karşı karşıya
kalacaklarını da açıklmadığını belirterek madde 6/3-d’nin ve 6/1’in ihlal edildiği-
ne karar vermiştir (ALTIPARMAK, s.173).