273 / 537
Kusurluluk ve Kusurluluğu Etkileyen Haller
272
Söz konusu bölüm toplam 11 maddeden oluşmaktadır. Bunlar sırasıy-
la, Kanunun Hükmü ve Amirin Emri (TCK m. 24), Meşru Savunma ve
Zorunluluk Hali (TCK m. 25), Hakkın Kullanılması ve İlgilinin Rızası
(TCK m. 26), Sınırın Aşılması (TCK m .27), Cebir ve Şiddet, Korkutma
ve Tehdit (TCK m. 28), Haksız Tahrik (TCK m. 29), Hata (TCK m. 30),
Yaş Küçüklüğü (TCK m. 31), Akıl Hastalığı(TCK m. 32) Sağır ve Dil-
sizlik (TCK m. 33), Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde
Etkisinde Olma (TCK m. 34) dır.
Yukarda belirtilen ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan
nedenler başlığı altında iki ayrı konu bulunmaktadır. Bunlardan bi-
rincisi; kusurluluk ve Kusurluluğu etkileyen haller, ikincisi; hukuka
uygunluk sebepleridir.
Kusurluluğu etkileyen haller;
1- Hukuka uygunluk sebeplerinde sınırın aşılması (TCK.m.27),
2- Yaş küçüklüğü (TCK.m.31),
3- Akıl hastalığı (TCK.m.32),
4- Sağır ve dilsizlik (TCK.m.33),
5- Geçici nedenler, alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olma
(TCK.m.34),
6- Cebir ve tehdit dolayısıyla kişinin irade yeteneğinin etkilen-
mesi (TCK.m.28),
7- Mücbir sebep, kaza ve tesadüf, zorunluluk hali dolayısıyla ki-
şinin irade yeteneğinin etkilenmesi (TCK.m.25/2),
8- Hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi
(TCK.24.m.2/4),
9- Haksız tahrik (TCK.m. 29), ve
10- Çeşitli hata halleri (TCK.30/3-4) olarak belirtilmektedir
22
.
22 ARTUK-GÖKCEN-YENİDÜNYA, s.623.; ÖZGENÇ, Gazi Şerhi, s.257.
Vidal-Mag-
nol,
konuyu kusurluluğu etkileyen haller şeklinde değil de,
“İsnat Kabiliyetini (ce-
zai mesuliyeti) ve suçluluğu (cezai ehliyeti) kaldıran veya azaltan sebepler”
olarak bah-
setmiştir. Detaylı bilgi için bkz. VİDAL-MAGNOL, s.148vd.; İtalyan yazar Pısapıa
ise,
“mesuliyet kabiliyetini kaldıran sebepler”
şeklinde konuyu incelemiştir. Detaylı
bilgi için bkz. PISAPIA, s.27.