274 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Selami TURABİ
273
Hukuka uygunluk sebepleri;
1- Kanun hükmünü (görevi) yerine getirme (TCK.m.24/1),
2- Meşru savunma (TCK.m.25),
3- Hakkın kullanılması (TCK.m.26/1) ve
4- İlgilinin rızası (TCK.m.26/2) olarak dört ana grupta toplan-
mıştır.
Yeni Türk Ceza Kanununda (YTCK), hukuki nitelikleri birbirin-
den son derece farklı hukuka uygunluk sebepleri ile kusurluluk ve ku-
surluğu etkileyen haller aynı başlık altında toplanmıştır. Ceza Kanu-
nunun yapımı çalışmalarında kimi akademisyenler bölüm başlığının
“Hukuka Uygunluk Nedenler ve Kusurluluğu Etkileyen Nedenler”
olarak
iki kısım halinde düzenlenmesi talep etmişlerse de bu husus komis-
yon tarafından kabul edilmemiştir. Ancak bölüm başlığının
“Ceza So-
rumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler”
olması içerisinde yer alan
kusurluluğu etkileyen hallerin olmadığı anlamına gelmemektedir. Biz
de bu makalemizde bu konuya dikkat çekerek yalnızca kusurluluğu
etkileyen halleri incelemek istedik.
III- HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ İLE KUSURLUĞU
ETKİLEYEN HALLER ARASINDAKİ AYRIMIN ÖNEMİ
Hukuka uygunluk sebepleri; Ceza Kanunu tarafından yasaklanan
bir fiil, yine Ceza Kanunu’nun özel bir hükmü veya diğer kanunlarda
yer alan başka bir düzenleme ile meşru sayılıp cezalandırılmıyorsa bu
duruma
“hukuka uygunluk sebepleri”
denilmektedir.
Kusur veya kusurluluk, işlenen fiille ilgili olarak failin sorumlu
tutulup tutulmayacağı konusundaki değer yargıları şeklinde tanım-
lanmaktadır. Kusurluluğu etkileyen hallerin varlığı halinde kişi suç
teşkil eden eylemden ya hiç sorumlu tutulmamakta ya da sorumlulu-
ğu azalmaktadır.
Hukuka uygunluk sebepleri ile kusurluluğu etkileyen haller ara-
sında yapılacak bir ayrım, her şeyden önce yasa hazırlanırken belli bir
suç teorisinden hareket edilip edilmediğinin tespiti bakımından önem-