TBB Dergisi 101. Sayı

TBB Dergisi 2012 (101)

Selami TURABİ

277

1-Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın Aşılması

TCK’nın 27’nci maddesi;

“[

] Ceza sorumluluğunu kaldıran neden-

lerde sınırın kast olmaksızın aşılması hâlinde, fiil taksirle işlendiğinde de ce-

zalandırılıyorsa, taksirli suç için kanunda yazılı cezanın altıda birinden üçte

birine kadarı indirilerek hükmolunur. [2] Meşru savunmada sınırın aşılması

mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ileri gelmiş ise faile ceza

verilmez

” şeklindedir.

Madde ile ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde sınırın aşıl-

masından bahsedilmekte ise de burada kastedilen hukuka uygunluk

sebeplerinde sınırın aşılmasıdır

. Sınır kasten aşıldığında, örneğin,

meşru savunmada bulunan kişi vaki saldırıyı defetmek için saldırganı

öldürmenin şart olmadığını bile bile ve sırf tecavüze uğramış olması

fırsatından yararlanarak saldırganı öldürdüğü takdirde hukuka aykı-

rılığın kalkmayacağı ve failin bu maddedeki herhangi bir ceza indiri-

minden yararlanamayacağı şüphesizdir

Yukarıda verilen örnekte fail, maruz kaldığı saldırı dolayısıyla ve

içinde bulunduğu durum itibarıyla esasta gerekli olandan fazla bir sa-

vunmada bulunmuş olabilir. Sınırın aşılmasındaki bu taksir kendisi-

nin cezalandırılmasına yol açabilirse de, bunun için işlenen suçun tak-

sirle işlendiği takdirde de cezalandırılabilen bir fiil olması zorunludur.

Demek oluyor ki, bu gibi hâllerde işlenen suçun niteliğine bakılacak

ve sadece kast bulunduğu takdirde cezalandırılabilen bir suç söz ko-

nusu ise faile ceza verilmeyecek buna karşılık, suç taksirle işlendiği

takdirde de cezalandırılabilen fiillerden birini oluşturduğunda, mad-

dede öngörülen biçimde indirim yapılarak faile taksirden dolayı ceza

verilecektir.

Maddenin ikinci fıkrasında meşru savunma hakkına ilişkin özel

bir sınırın aşılması hâli düzenlenmiştir. Buna göre, meşru savunmada

sınırın aşılması, fail bakımından mazur görülebilecek bir heyecan, kor-

ku veya telaştan ileri gelmiş ise, faile ceza verilmeyecektir.

Hükümet Tasarısı’nda, maddenin ikinci fıkrası bütün hukuka uy-

gunluk nedenlerini kapsayacak şekilde düzenlenmişti. Oysa heyecan,

31 KOCA, s.146.

32 DEMİRBAŞ, Timur; Ceza Hukuku Genel Hükümler, 4. Bası, Ankara 2006, s. 309–

310; İÇEL-EVİK, s.162.