280 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Selami TURABİ
279
miştir. Çünkü bu çocuklar hakkında ceza yaptırımının uygulanması,
cezanın özel önleme ve yeniden topluma kazandırma işlevi bakımın-
dan tamamen ters etki gösterecektir. Hatta bu çocuklarla ilgili olarak
ceza kovuşturmasına ilişkin işlemlerin yapılması, psikolojik gelişim-
leri üzerinde olumsuz etkiler meydana getirebilmektedir. Bu nedenle,
suç yoluna sürüklenmiş olan bu çocuklarla ilgili olarak, sadece koru-
yucu ve eğitici nitelikte olan güvenlik tedbirlerine başvurulabilir.
Çocukluktan gençliğe geçiş sürecinde bulunan oniki yaşını dol-
durmuş ve fakat henüz onbeş yaşını tamamlamamış kişiler, genellikle
işlediği fiilin bir haksızlık oluşturduğunun bilincinde olmakla bera-
ber, bazı durumlarda fiili işlemekten kendini alıkoyamamakta ve bazı
davranışlar açısından iradesine yeterince hâkim olamamaktadır. Bu
nedenle, suç oluşturan bir fiili işlediği sırada oniki yaşını bitirmiş olup
da henüz onbeş yaşını bitirmemiş olan kişilerin, işlediği suç açısından
davranışlarını yönlendirebilme yeteneğine sahip olduğunun belirlen-
mesi hâlinde, ceza sorumluluğunun olduğu kabul edilmiştir.
Bu grup yaş küçüklerinin ceza sorumluluğunun olup olmadığı, ço-
cuk hâkimi tarafından tespit edilir. Ancak, bu belirlemeden önce, yaş kü-
çüğünün içinde bulunduğu aile koşulları, sosyal ve ekonomik koşullar ile
psikolojik ve eğitim durumu hakkında uzman kişilerce rapor hazırlan-
ması istenir. Çocuk hâkimi, hazırlanan bu raporları, ceza sorumluluğu-
nun belirlenmesiyle ilgili olarak yapacağı değerlendirmede dikkate alır.
Kusur yeteneği bulunmayan yaş küçüğü hakkında ceza tertibine yer ol-
madığına karar verilir. Ancak, bu kişiler hakkında koruyucu, eğitici ve
yeniden topluma kazandırıcı nitelikte güvenlik tedbirlerine hükmedilir.
Çocuk hâkimi, işlediği suç açısından ceza sorumluluğunun oldu-
ğunu kabul ettiği yaş küçüğü hakkında ise kural olarak indirilmiş ce-
zaya hükmedecektir.
Fiili işlediği sırada onbeş yaşını doldurmuş ve fakat henüz onsekiz
yaşını tamamlamamış gençler, normal koşullarda, gerçekleştirdikleri
davranışların hukukî anlam ve sonuçlarını kavrama yeteneğine sahip
olmakla birlikte; bu kişilerin, davranışlarını yönlendirme yetenekleri
yeterince gelişmemiş olabilmektedir. Bu nedenle, suç yoluna girmiş
olan gençlerin, işledikleri suçlar bağlamında irade yeteneğinin zayıf ol-
duğu normatif olarak kabul edilmiştir. Azalmış kusur yeteneğine sahip
bulunan gençler hakkında kural olarak indirilmiş cezaya hükmedilir.