64 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Güçlü AKYÜREK
63
zeyde geçerli olan hukuk kurallarıdır. Nitekim Anayasa Mahkemesi
22.06.2001 tarihli kararında şu ifadeleri kullanmaktadır: “
Hukuka ay-
kırılık en başta milli hukuk sistemimiz içinde yürürlükteki tüm hukuk kural-
larına aykırılık anlamına gelir. Bu çerçeve içinde, anayasaya, usulüne uygun
olarak kabul edilmiş uluslararası sözleşmelere, kanunlara, kanun hükmünde
kararnamelere, tüzüklere, yönetmeliklere, içtihadı birleştirme kararlarına ve
teamül hukukuna aykırı uygulamaların tümü hukuka aykırılık kavramı için-
de yer alır
”
4
. Keza Mahkeme, atıf yaptığı 17.03.1986 tarihli bir başka ka-
rarında
5
da hukukun genel ilkelerini kabul etmenin hukuk devleti için
zorunlu olduğunu ve bunu yasakoyucu tarafından bile ortadan kaldı-
rılamayacağını belirterek anayasa, yasa ve içtihadı birleştirme kararı
gibi ulusal mevzuat ve kuralların yanında uluslararası sözleşmelerden
doğan yükümlülükler ve hatta hukukun genel kabul gören ilkelerini
de bir hukuk devleti açısından bağlayıcı kabul etmiştir.
Öte yandan gerek mahkeme kararlarında gerekse öğretide de çok
doğru biçimde dile getirildiği gibi
“hukuka aykırılık”, “yasaya aykırılık-
tan”
daha geniş bir anlama sahiptir, dolayısıyla da “
gerek pozitif hukuk
metinlerine gerekse kişilerin temel hak ve hürriyetlerine ilişkin evrensel hukuk
ilkelerine aykırılık bulunup bulunmadığı gözetilmeli ve aykırılığın varlığı ha-
linde hukuka aykırılığın mevcudiyeti kabul edilmelidir
”
6
.
b) Uygulama: Yukarıdaki açıklamaların ışığında ulusal kurallarla
açıkça yasaklanmış yöntemlerle elde edilen deliller tartışmasız biçim-
de hukuka aykırı olduğu gibi açık bir yasaklama olmasa da ilgili ku-
rallara aykırı biçimde elde edilen deliller de hukuka aykırıdır. Bütün
bunların yanında ulusal kuralların sessiz kaldığı hallerde uluslararası
/ evrensel kurallara aykırılık oluşturan yöntemlerle ulaşılan delilleri
de hukuka aykırı kabul etmek bir hukuk devleti açısından zorunlu-
dur. Bu bağlamda birinci duruma örnek olarak 5271 sayılı Ceza Muha-
kemesi Kanunu’nun 148. maddesi verilebilir. Mülga 1412 sayılı Ceza
Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun 135a maddesinin benzeri olan dü-
4 AYM E:1999/2 (siyasi Parti Kapatma) K:2001/2,
www.anayasa.gov.tr(Erişim:
30.12.2011).
5 AYM E:1985/31 K:1986/1,
Anayasa Mahkemesi Kararları Dergisi
, Sayı:22, s. 115.
6 YCGK E:2005/7-144 K:2005/150 T:29.11.2005,
Yargıtay Kararları Dergisi
, Cilt:32
Sayı:3, Ankara, Mart 2006, s. 470; Yener Ünver – Hakan Hakeri,
a.g.e.
, s. 635; aynı
yönde bkz. Nur Centel – Hamide Zafer,
Ceza Muhakemesi Hukuku
, Beta, 8. Bası,
İstanbul, 2011, s. 687.