80 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Güçlü AKYÜREK
79
yacağından uzak etki bakımından da hukuka aykırı delilin mutlak red-
di gerekir
58
. Örneğin usule uyulmadan yapılan bir dinleme sonucunda
belli bir adreste uyuşturucu olduğunu öğrenen kolluk görevlilerinin
bu kez usule uyarak aldıkları karar çerçevesinde arama yapmaları ha-
linde elde edilen deliller hukuka aykırı olmaktan kurtulamayacaktır.
Eğer uzak etki kabul edilmezse hemen hukuk devletin hukuka aykı-
rılığa izin vermiş olacaktır hem de uygulamada ilk hukuka aykırılığın
üstünü kapatıp kalanları yargılamada kullanmak gibi yanlış bir sonu-
ca varılabilecektir.
Son olarak değinilmesi gereken konu ise hukuka aykırılığı belirle-
nen delilin dosyadan çıkarılıp çıkarılamayacağı sorunudur. Öncelikle
mevzuata bakıldığı zaman, hukuka aykırı bile olsa, bir delilin dosya-
dan çıkarılmasının söz konusu olmadığı görülmektedir. Örneğin 1 Ha-
ziran 2005 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Adli
Kolluk Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 6. fıkrası uyarınca soruşturma
aşamasında adli kolluğun Cumhuriyet savcısına sunduğu fezlekede
hukuka aykırı delilleri göstermesi gerekmektedir. Aynı şekilde kovuş-
turma sonunda hükmü veren mahkeme, gerekçeli kararda dosya içe-
risindeki hukuka aykırı delilleri ortaya koymalıdır (CMK m. 230/1-b).
Zaten verilen kararın temyiz aşamasında Yargıtay tarafından denetle-
neceği dikkate alındığında, hukuka aykırılığı konusunda karar verilen
delillerin de bu durumunun incelenip gerekirse kabule göre değerlen-
dirmeye alınabilmesi için delillerin dosyadan çıkartılmaması ve fakat
ayrı bir bölümde saklanması uygun olacaktır. Öğretideki genel eğilim
de bu yöndedir
59
. Yargıcın, dosyada duran hukuka aykırı delilden et-
kileneceği endişesinin ise mahkemenin kararının mantıklı ve hukuki
bir gerekçeye dayanması zorunluluğu düşünüldüğünde pek de haklı
olmadığı belirtilmelidir
60
.
Bu bağlamda yapılacak bir öneri de soruşturma sırasında Cum-
huriyet savcılığının, özellikle de kovuşturma sırasında mahkemenin,
koruma tedbirleri de dâhil elde edilen her türlü delilin, dava konusu
suçun ispatına ilişkin kısmına girmeden hukuka uygun olup olmadı-
ğını denetlemesi; hukuka aykırılığın belirlenmesi halinde de delili ayrı
58 Aynı yönde Nur Centel – Hamide Zafer,
a.g.e.
, s. 698.
59 Nurullah Kunter – Feridun Yenisey – Ayşe Nuhoğlu,
a.g.e.,
s. 1481; Seydi Kaymaz,
a.g.e.
, s. 278; Aksi yönde Ersan Şen,
a.g.e.
, s. 206 vd.
60 Nur Centel – Hamide Zafer,
a.g.e.
, s. 699.