170 / 473
TBB Dergisi 2012 (102)
Nimet ÖZBEK HADİMOĞLU
169
Ayrıca TVK Yönetmeliği m. 71/1-ç’ye dayanan uygulama,
Anayasa’nın 66. maddesinin 3. fıkrasında yer alan ve
“kanunîlik ilke-
si”
olarak adlandırılan
68
, “Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla
kazanılır ve ancak
kanun
da belirtilen hallerde kaybedilir”, şeklindeki
hükmüne aykırılık teşkil eder niteliktedir. Zira Türkiye’de bulunan bir
kısım yabancıların Türkiye’deki ikameti, TVK’na aykırı biçimde geçer-
li ikamet niteliğinde kabul edilmemekte ve bunun sonucu olarak Türk
vatandaşlığına başvuru hakkı
yönetmelik hükmüyle
engellenmektedir.
Bir kısım yabancıların Türk vatandaşlığına alınmasına bir sınırlama
getirilmek amaçlanıyorsa, Anayasa m. 66/3’te yer alan kural gereğin-
ce, bu sınırlamanın kanun hükmüyle yapılması gerekir.
69
Ayrıca TVK Yönetmeliği m. 71/1-ç’de, Türkiye’de yasal ikamet
izniyle ikamet eden bir yabancının,
ikamet nedenine dayanılarak
Türk
vatandaşlığına alınma bakımından aranan ikamet şartını yerine ge-
tirmediği düzenlenerek getirilen sınırlayıcı etki, Yönetmeliğin bir
başka hükmü (m. 71/1-d) ile ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Fakat
kanımızca, TVK Yönetmeliği m. 71/1-ç, TVK m. 11/1-b’de yer alan
“başvuru tarihinden geriye kesintisiz beş yıl ikamet etmek”
hükmünün
sö-
zel yorumuna
aykırıdır. İlgili yabancının TVK Yönetmeliği m. 71/1-d
ile daha sonra
“geçerli bir nedenle”
ikamet etmesi halinde, TVK Yö-
netmeliği m. 71/1-ç nedeniyle sayılmayan ikamet sürelerinin geriye
dönük olarak geçerli ikamet şeklinde kabul edilmesi, bu hukuka ay-
kırılığı gidermez.
TVK Yönetmeliği’nin belli amaçlar sayılmak suretiyle, Türkiye’de
ikamet eden kişilerin başvurusunun kabul edilmeyeceğini düzenleyen
m. 16/2-c; ilgili yabancının ikamet tezkeresinin amacının araştırılacağı-
nı düzenleyen m. 18 ile
“geçerli ikamet”
e ilişkin m. 71/1-ç ve d hüküm-
leri, Türk vatandaşlığına başvuruda bulunacak kişiler arasında ayırım
yapmaktadır. Yönetmeliğin bu hükümleri, TVK’na ve Anayasa’ya ay-
kırılık teşkil etmektedir. Bu nedenle, kanımızca, anılan hükümlerin ya
68 Turhan/ Tanrıbilir, s. 40; Doğan, s. 36.
69 Bu yönde Tanrıbilir, s. 38.
“Kanunîlik ilkesinin doğal bir sonucu olarak kanunda ol-
mayan bir şartın yönetmelikte kabul edilmesi de mümkün değildir. Yönetmelik, kanunda
kabul edilmiş şartların içeriğinin tespiti bağlamında açıklayıcı hükümlere yer verebilir.
Yeni şartlar ihdas edemez”
: Doğan, s. 62.