441 / 473
Yargıtay Kararları
440
(5) Hastalık veya disiplin önlemi ya da zorunlu diğer nedenlerle yargı-
lamanın yapıldığı yargı çevresi dışındaki bir hastahane veya tutukevine nak-
ledilmiş olan sanığın, sorgusu yapılmış olmak koşuluyla, hazır bulundurul-
masına gerek görülmeyen oturumlar için getirilmemesine mahkemece karar
verilebilir.
(6) Yurt dışında bulunan sanığın, belirlenen duruşma tarihinde hazır
bulunmasının zorluğu halinde, bu tarihten önce duruşma açılarak veya isti-
nabe suretiyle sorgusu yapılabilir”
biçiminde düzenlenmiştir.
Maddenin birinci fıkrasında, mahkemece sorgusu yapılmış olmak
koşuluyla sanığın veya bu hususta sanık tarafından yetkili kılındığı
hallerde müdafiinin istemi ile duruşmada hazır bulunmaktan vareste
tutulabileceği kabul edilmiş,
Beşinci fıkrasında ise, hastalık veya disiplin önlemi ya da zorun-
lu diğer nedenlerle yargılamanın yapıldığı yargı çevresi dışındaki bir
hastane veya tutukevine nakledilmiş olan sanığın sorgusu yapılmış ol-
mak koşuluyla, hazır bulundurulmasına gerek görülmeyen oturumlar
için getirilmemesine mahkemece karar verilebileceği düzenlenmiştir.
Her iki fıkrada da sanığın sorgusunun yapılmış olması hali bağı-
şık tutulmanın koşulu olarak belirtilmiş, ancak sanığın sorgusunun
ne şekilde yapılacağı hususunda iki fıkrada da her hangi bir açıkla-
maya yer verilmemiş olup, bu konu maddenin ikinci fıkrasında dü-
zenlenmiştir.
Bu düzenlemeye göre, alt sınırı beş yıldan az hapis cezasını ge-
rektiren bir suçtan yargılanan sanığa, sorgusundan önce ifadesini esas
mahkemesi huzurunda vermek isteyip istemediği sorulduktan sonra
istinabe suretiyle sorguya çekilebileceği, alt sınırı beş yıl ve daha fazla
hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı ise sanıkların sorgusunun
mutlaka yargılamayı yapan mahkemece yapılması zorunludur.
Sorgusundan önce sanığa, ifadesini yargılamayı yapan mahkeme
huzurunda vermek isteyip istemediğinin sorulmaması veya sorulma-
sına karşın duruşmadan bağışık tutulmak istemediğini belirten sanı-
ğın istinabe ile alınan ifadesiyle yetinilmesi savunma hakkının kısıt-
lanması sonucunu doğuracağından mutlak bir bozma nedenidir.