122 / 465
TBB Dergisi 2012 (103)
Mehmet NAR
121
nizması yöntemiyle sorunların çözümünün dünya çapında geliştiril-
mesi ve yaygınlaştırılmasını amaçlamaktadır. Otuz üç ülke tarafından
imzalanan protokol (Gaillard and Savage, 1999: 120-121), Türkiye tara-
fından imzalanmamıştır.
(ii)
Cenevre Sözleşmesi (The Geneva Convention 1927): Cenevre
Protokolü’nün ardından 1927 tarihinde Yabancı Hakem Kararlarının
Tenfizi Hakkında Cenevre Sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu söz-
leşmeyle taraf ülkelerde alınan kararların diğer akit devletler arasında
da bir ölçüde bağlayıcı etkiye sahip olması amaçlanmıştır (Moses,2008:
243-244). Bu sözleşme de Türkiye tarafından imzalanmamıştır.
(iii)
New York Sözleşmesi (The New York Convention 1958): Bu
alanda yer alan en önemli uluslararası sözleşmedir. 1958 tarihli Ya-
bancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizine düzenleyen New
York Sözleşmesi’yle, yabancı hakem kararlarının icrası düzenlenmek-
tedir. Bu sözleşme ile tarafların hakem kararlarını tanımayı reddetme
gerekçeleri son derece sınırlı birkaç maddeye indirgenmektedir. Böy-
lece hakem kararlarının uygulama kabiliyeti genişletilmekte ve hakem
kararlarının kesin olduğu vurgulanmaktadır (Hörnle, 2009:110). 1958
tarihli New York Sözleşmesinin benimsemesiyle birlikte 1923 Cenev-
re Protokolü ve 1927 Cenevre Sözleşmesi uygulamadan kaldırılmıştır
(Onyema, 2010: 34). Türkiye bu sözleşmenin tarafıdır.
(iv)
Avrupa Sözleşmesi (European Convention on International
Commercial Arbitration 1961): 1958 tarihli New York Sözleşmesi’nin
V. maddesinde; hakem kararlarının geçersiz sayılması, hakem kararla-
rının kamu politikalarına ya da kamu düzenine aykırı olması gibi son
derece sınırlı sayıda gerekçelerle iptal edilebileceğini vurgulamaktadır.
Ancak hakem kararının iptal edilmiş olması, iptal kararının her şart al-
tında uygulanacağı manasına gelmemekte New York Sözleşmesi’nin
kendisi de iptal kararının uygulanmayabileceğini hüküm altına al-
maktadır. İşte Avrupa Uluslararası Ticari Tahkim Sözleşmesi (Cenevre
1961) madde IX ile bu boşluk doldurulmakta yabancı hakem kararına
yönelik alınan iptal kararlarının listede sıralanan haller dışında baş-
ka bir nedenden dolayı uygulamaktan imtina edilemeyeceğini ifade
etmekte böylece model kanun tahkim hukunu bir adım daha ileri gö-
türmektedir (Ambrumenil and Scott, 1997:142; Rovine, 2008: 231). Söz
konusu sözleşmeye Türkiye de taraftır.