127 / 465
Tahkimin Kamu Hizmetlerine Uygulanma Sorunsalı ve Olası Sonuçları
126
ve böylece (1985) yılında
Uluslararası Tahkimde Model Kanun Kuralları
ortaya çıkmıştır. UNCITRAL Hakem Kararları bağlayıcı ve kesin olup
karar düzeltmesi söz konusu değildir. Ayrıca kuralların esnek oluşu,
hakem çözümünde gizliliğin ön plana çıkması ve firma sırlarının ifşa-
sının engellenmesi, taraflara eşit muamele edilmesi, kurumsal tahkime
göre daha az masraflı olması gibi nedenler dolayısıyla model yasanın
tercih edildiği görülmektedir (Gaillard and Savage,1999: 537; Noussia,
2010: 5; Hörnle, 2009: 94 -95).
Amerikan Tahkim Birliği
(AAA)
Uluslararası anlaşmazlıkların çözümü amacıyla oluşturulmuş bir
merkezdir. 1993’den 2003’e kadar geçen on yıllık dönemde çözümledi-
ği olayların sayısı üç kat artarak 207’den 646’ya yükselmiştir. Dublin,
İrlanda, Mexico City ve Singapur gibi ülkelerde faaliyet gösteren ofis-
leri vasıtasıyla en az kırk üç ülkede mezkur uyuşmazlıkların tahkim
kurumları vasıtasıyla çözümlenmesini sağlamıştır. Alınan hakem ka-
rarları kesin ve bağlayıcıdır (Moses, 2008: 11).
Londra Uluslararası Tahkim Mahkemesi
(LCIA)
En eski uluslararası tahkim kurumu olup on dokuzuncu yüzyılın
sonlarında kurulmuştur. Londra Uluslararası Tahkim Mahkemesi adli
anlamda bir
“mahkeme”
olmayıp uyuşmazlıkların en kısa sürede çö-
zümlenmesini amaçlayan bir kuruluştur. Ayrıca tahkimin denetimini,
hakem sorunlarının belirlenmesini, hakemlerin atanması ve maliyetle-
rin kontrol edilmesini, tahkim kurallarının doğru şekilde uygulanma-
sını sağlamaktadır (Moses, 2008: 11).
Diğer Hakem Kurumları
Stockholm Ticaret Odası Tahkim Enstitüsü (SCC), Çin Uluslara-
rası Ekonomik Ticaret Tahkim Komisyonu (CIETAC), Dünya Fikri
Mülkiyet Örgütü (WIPO) tahkim ve arabuluculuk merkezi olarak fa-
aliyet göstermektedir. Ayrıca uygulamada bazı özel tahkim türlerine
rastlamak da mümkündür. Örneğin Hububat ve Yem Ticaret Birliği
(GAFTA), Londra Denizcilik Tahkim Derneği (LMAA), Londra Metal
Borsası (LME), endüstriyel tabanlı uyuşmazlıkların çözmü amacıyla
ihdas edilmiş kural ve prosedürler de bulunmaktadır (Hörnle, 2009:
93; Moses, 2008: 11- 12).