218 / 465
TBB Dergisi 2012 (103)
Ahmet EROL
217
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’na göre sulh hukuk mahke-
melerinden verilen tespit kararları, hasımsız verilen ve bir durum sap-
tayan, ileride açılacak davada delil olarak kullanılması amaçlanan ka-
rarlardan olup davacı tarafından, defter ve belgelerin iş yerinde çıkan
yangında yanması nedeniyle ibraz edilemediğini kanıtlamak amacıyla
dosyaya sunulan Ağrı Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 03.10.2000 günlü
ve E:2000/15, K:2000/8 sayılı tespit kararı, Türk Ticaret Kanunu’nun
68’inci maddesinde öngörülen zorunluluk gereği alınması gereken ve
defter ve belgelerin zayi olduğunun kabulünü gerektiren bir karar ol-
madığı gibi kayıtlı istihkak hasılatına ilişkin giderlerini gerek inceleme
gerek dava aşamasında kanıtlayamayan davacının, gerçek giderlerinin
tespit edilememesi nedeniyle hasılatının %20’inin safi kazanç olduğu
kabul edilerek belirlenen tarh matrahı ile iş yerinde 28.09.2000 tarihin-
de çıkan yangın arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi bulunma-
dığından, kanıtlayamadığı giderleri nedeniyle bir kısım hasılatını ka-
yıt ve beyan dışı bıraktığı saptanan davacının bu eylemiyle yol açtığı
vergi kaybından dolayı kesilen vergi ziyaı cezasının VUK’un 373’üncü
maddesi uyarınca kaldırılması hukuka uygun görülmemiştir
33
.
Bir mükellef veya vergi sorumlusu defter ve belgelerinin yandığı-
nı iddia ediyorsa bu durumda iddiasını itfaiye yangın raporu ve mah-
kemeden aldığı yangına yönelik tespit kararı ile kanıtlaması gerekir.
Eğer vergi mükellefi veya vergi sorumlusu bu kanıtlama yükümlülü-
ğünü yerine getiriyor ve kanıtlayıcı belgelerde herhangi bir şüpheyi
davet eder durum söz konusu değil ise, vergi idaresinin bunları kabul
etmesi gerekir. İdarenin bu kanıtlayıcı belgeleri yönelik bir itirazı var
ise, bu kez de idarenin karşı savını yemin dışında herhangi bir yolla
ortaya koyması beklenir. Aksi takdirde, yapılacak cezalı tarhiyat yar-
gıda kabul görmez
34
.
Mücbir sebeplerden birinin varlığını hukuken itibar edilecek bel-
gelerle ortaya koymadan defter ve belgelerini inceleme elemanına ib-
raz etmeyen mükellefin, başka belgelere dayanarak KDV indirimlerini
kanıtlaması hukuken kabul edilemez
35
.
33
Danıştay 3. Dairesi, 02.05.2007 tarih ve 2006/3541 E. ve 2007/1377 K. Sayılı Kararı.
34
Danıştay 11. Dairesi, 01.10.1997 tarih ve 1996/5683 E. ve 1997/3149 K. Sayılı
Kararı.
35
Danıştay Vergi Dava Daireleri, 12.11.1999 tarih ve 1999/127 E. ve 1999/479 K.