272 / 465
TBB Dergisi 2012 (103)
Mutlu KAĞITCIOĞLU
271
konuda tebligatın (göreve başlama davet yazısının) yapılmaması ve
ilgilinin fiilen göreve başlamış olmaması nedeniyle muvazzaf subaylı-
ğa nasıp kararnamesinin tek başına hukuki değerden yoksun olduğu
şeklindeki değerlendirmenin hukuka aykırı olduğuna hükmetmiştir
22
.
Ruhsat, izin gibi işlemler dışında yürütülmesi içinde saklı işlemle-
rin üçüncü kişiler üzerinde zorlayıcı etkisi bulunmaktadır. Bu durum
iptal davasında yürütmenin durdurulması bakımından önem arz et-
mektedir. Zira bu işlemler re’sen icra edilme özelliği nedeniyle, kişiler
tarafından iptal davasına konu olduklarında yürütmenin durdurul-
ması talep edilmek durumundadır.
III. İPTAL DAVASINA KONU OLMA BAKIMINDAN KESİN VE
YÜRÜTÜLEBİLİR İŞLEM (NİHAİ İŞLEM) KRİTERİ
İşlemin kesin olması ile icrailik özelliği birbirinde farklı niteleme-
ler olup, işlemin kesin olması icrai olmasını gerektirmemektedir
23
. İc-
rai işlem ile kastedilen husus, işlemin hukuki etkisidir
24
. İdari işlemin
kesinliği ve yürürlüğü işlemin icrailiğini değil, icrai işlemin iptal dava-
sına konu olması için gerekli şartlardır.
Erkut
’un da ifade ettiği üzere
“idari işlemler icrailik özelliklerini oluştukları andan itibaren bünyelerinde
barındırırlar. Yani işlem henüz yürürlüğe sokulmadan, üçüncü kişiler hak-
kında uygulanmadan önce icrailik özelliğini kazanmış durumdadır.
25
”
Tan
’a göre kesinlik kavramı,
“işlemin uygulanmaya hazır, tamam
(nihai) bir işlem niteliğinde olduğunu”
gösterir
26
. Bir başka görüşe göre,
bir idari işlemi yapan makam, o işlemle ilgili nihai iradesini açıklamış
ve işlemle ilgili yapılacak herhangi bir şey yoksa işlem kesindir
27
. Ke-
sinlik, işlemin idari karar alma sürecinde başkaca bir aşamadan geç-
mesine gerek kalmaması yanında, zımni red süresi dolmadan açılan
davalar ve muğlak cevap üzerine açılan davalarla da ilgili bir kavram
olarak da açıklanmaktadır
28
.
22
AYİM. T. 16.11.1999, E. 1998/1039, K. 1999/1098.
23
Erkut, İdari İşlemin Kimliği, s.118.
24
Sezginer, s.45.
25
Erkut, İdari İşlemin Kimliği, s.119.
26
Turgut Tan, “İdarenin Kesin İşlemleri ve 5917 Sayılı Kanunun Uygulanması”,
Amme İdaresi Dergisi
, Ankara 1969, C. 2, S. 4, s.109.
27
Sezginer, s.47.
28
Cemil Kaya, “Türk İdare Hukukunda İcrai Olmayan İdari İşlemler”,
Gazi
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
, Ankara 2005, C. IX, s.253-284.