216 / 441
TBB Dergisi 2013 (104)
Şenel SARSIKOĞLU
215
6. Zimmet Suçunun Fail ve Mağduru
a. Fail
Zimmet suçunun faili, Türk Ceza Kanunu’ndaki ifadeyle ‘kamu
görevlisi’dir. TCK’nın 6. Maddesinde ‘ Kamu görevlisi deyiminden;
kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da
herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi, an-
laşılır.’ denmekte ve madde gerekçesinde bu husus ‘ 765 sayılı Türk
Ceza Kanunundaki ‘memur’ tanımının doğurduğu sakıncaları aynen
devam ettirecek nitelikte olan tanım, Tasarı metninden çıkarılarak;
memur kavramını da kapsayan ‘kamu görevlisi’ tanımına yer veril
miştir. Yapılan tanıma göre, kişinin kamu görevlisi sayılması için ara
nacak yegane ölçüt, gördüğü işin bir kamusal faaliyet olmasıdır. Bilin-
diği üzere, kamusal faaliyet, Anayasa ve kanunlarda belirlenmiş olan
usullere göre verilmiş olan bir siyasal kararla, bir hizmetin kamu adı-
na yürütülmesidir. Bu faaliyetin yürütülmesine katılan kişilerin maaş,
ücret veya sair bir maddî karşılık alıp almamalarının, bu işi sürekli,
süreli veya geçici olarak yapmalarının bir önemi bulunmamaktadır.
Bu bakımdan, örneğin mesleklerinin icrası bağlamında avukat veya
noterin kamu görevlisi olduğu hususunda bir tereddüt bulunmamak-
tadır. Keza kişi, bilirkişilik, tercümanlık ve tanıklık faaliyetinin icrası
kapsamında bir kamu görevlisidir. Askerlik görevi yapan kişiler de
kamu görevlisidirler. Bu bakımdan örneğin bir suç vakıasına müdahil
olan, bir tutuklu veya hükümlünün naklini gerçekleştiren jandarma
subay veya erleri de, kamu görevlisidirler. Buna karşılık, kamusal bir
faaliyetin yürütülmesinin ihaleye dayalı olarak özel hukuk kişilerince
üstlenilmesi durumunda, bu kişilerin kamu görevlisi sayılmayacağı
açıktır.’ şeklinde TCK 247. madde gerekçesinde de ‘ Zimmet suçunun
faili, kamu görevlisidir. Kişinin kamu görevlisi olup olmadığını belir-
lerken, ifa ettiği görevin niteliği göz önünde bulundurulmak gerekir.
’ şeklinde ifade edilmiştir. Dolayısıyla kişiler bir hizmet sözleşmesi-
ne göre çalışıyor olsalar da yerine getirdikleri görev niteliği gereği bir
kamu görevi ise zimmet suçunun faili olabileceklerdir.
Tam da bu noktada, çalışma konumuzu oluşturan Kooperatifler
Kanunu ve Yardım Toplama Kanunu kapsamında işlenen zimmet su-
çunun failinin kimler olabileceğine gelecek olursak; 2860 sayılı Yar-
dım Toplama Kanunu’nun 5728 sayılı Kanun’un 406. maddesiyle de-