TBB Dergisi 104. Sayı

Özel Yasama Yöntemi Olarak Temel Kanun

268

rın amacı yasama tasarrufu olmasına rağmen

temel kanunların aksi-

ne torba kanunlarda, bir hukuk alanında bir hukuk dalını sistematik

olarak bütünüyle veya kapsamlı olarak değiştirecek biçimde genel

ilkeleri içerme, kişisel veya toplumsal yaşamın büyük bir bölümünü

ilgilendirme veya düzenlediği alan yönünden bütünlüğünün ve mad-

deler arasındaki bağlantıların korunması gibi bir durum söz konusu

değildir. Torba kanunlarda aralarında bağlantı bulunmayan çok sa-

yıda kanunda değişiklik yapıldığı göz önünde bulundurulduğunda,

torba kanun ile temel kanunun birbirleriyle bağdaşır bir yanı bulun-

mamaktadır

Temel kanunla ilgili doktrinde bazı tanımlamaların yapıldığını

da görmekle birlikte aradan geçen bunca zamana ve İçtüzüğün 91.

maddesinde yapılan birçok değişikliğe rağmen temel kanun kavramı-

nın ne anlama geldiği tam olarak ortaya konulamamıştır

. İBA, Genel

Kurulda görüşülmesi sırasında özel görüşme ve oylama yöntemleri

konulmayacağına dair düzenleme de bizi aynı sonuca götürmektedir. (İçtüzük

m. 87/3,4) Dolayısıyla aralarında zorunlu bağlantı olmadıkça farklı kanunlarda

değişiklik yapan düzenlemelerin aynı tasarı veya teklifte yer almaması gerekmek-

tedir. Her iki düzenleme parlamento hukukumuza girmiş olan torba kanun uy-

gulamasının yine parlamento hukukunun temel değerleri ile tamamen çeliştiğini

göstermektedir.

Yasama tasarrufu sağlama amacıyla parlamento hukukumuza girmiş olan torba

kanun uygulaması, yasal düzenlemelerin öngörülebilirliğini, ulaşılabildiğini, et-

kililiğini ve hukuki güvenilirliğini tehdit etmektedir. Bkz. Nihal Yancı ÖZALP,

“Türkiye’de Yasa Yapımı: Nicelik Sorunu mu, Nitelik Sorunu mu?”

, AÜSBFD, Y. 2006,

C. 61, S. 1, s. 272

Torba kanun uygulaması ile kanun yapım tekniğine ve mevzuata tamamen aykırı

bir şekilde kanun yapıldığının en tipik örneği olarak 13.2.2011 tarihli ve 6111 sayılı

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu gösterebiliriz. Anılan Kanun 216 mad-

deden müteşekkil olup muhtevasında Kabahatler Kanunundan Avukatlık Kanu-

nuna, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunundan Türkiye Vakıflar

Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanununa kadar aralarında bağlantılı olmayan

birçok kanunda değişiklik yapılmıştır. Bu bağlamda aralarında bağlantı olmayan

çok sayıda kanunda yapılması öngörülen değişikliğin kanun yapım tekniğine dair

tüm ilkeler ve mevzuattaki düzenlemeler görmezden gelinerek aynı tasarıda bir-

leştirilmesi ve bir de bu tasarının sadece uzun, kapsamlı ve çok sayıda maddeden

oluşması nedeniyle temel kanun olarak görüşülmesi ilginç bir parlamento uygu-

laması olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan KUZU da temel kanun kavramının tanımlan-

masının zorluğuna dikkat çekmiş ve her kanun için belirleme yetkisinin Genel Ku-

rula ait olması gerektiği belirtmiştir. Anayasa Komisyonu Raporu, Sırasayısı. 116,

6. ( Sırasayısı TBMMTD, T. 10.4.2002, D. 22, YY. 1, C. 2, B. 65’ in sonuna eklidir.)