275 / 441
Özel Yasama Yöntemi Olarak Temel Kanun
274
Anayasaya aykırılık iddiasıyla açılan iptal davasında Anayasa
Mahkemesi; temel kanunlara ilişkin tasarı ve tekliflerin görüşülmesin-
de ve oylanmasında özel bir yöntem benimsenmesinin, bu kapsamda-
ki tasarı ve tekliflerin Genel Kurulda bölümler halinde görüşülmesi-
nin ve her bölümün hangi maddelerden oluşacağı hususunun Genel
Kurulun kararına bağlı tutulmasının temel kanun kapsamındaki tasarı
ve tekliflerin nitelik ve nicelik bakımından geniş kapsamlı olduğunu
gösterdiğine, bu şekildeki kapsamlı düzenlemelere ilişkin tasarı ve
tekliflerin madde sayılarının fazlalığı nedeniyle Genel Kurul çalış-
malarını aksatmaması amacıyla özel görüşme ve oylama usullerine
bağlanabileceğine ancak bu durumlar dışında özel görüşme ve oyla-
ma usulünün yaygınlaştırılmasına neden olabilecek düzenlemelerden
kaçınılması gerektiğine işaret etmiştir. Zira bu şekildeki düzenleme-
lerin milletvekillerinin yasama etkinliklerine gereği gibi katılmalarını
engelleyeceğine, demokratik hukuk devleti anlayışı ile bağdaşmayaca-
ğına ve Anayasanın 87. maddesi yönünden de sakıncalar doğuracağı-
na, bu tür anayasal sorunlara neden olunmaması için özel görüşme ve
oylama usullerine ilişkin esasların açıkça belirlenmesi gerektiğine, ta-
sarı ve tekliflerin bölümler hâlinde oylanması durumunda maddelerin
ayrı oylanması engellendiğinden milletvekillerinin bir bölüm içindeki
bazı maddeler hakkında farklı oy kullanabilme imkânlarının ellerin-
diğer özel kanunların yöneten temel ilkelerini oluşturur.
3. Bir sosyal veya siyasi hukuk düzenini oluşturur ve bunu dayanır.
4. Ülkenin hukuk düzeninde, kendi alanında mevzuatın yönelmesi gereken
esasları gösterir.
5. Yürürlüğünden önce uygulanan özel kanunları bazen zımnen ortadan kaldırır
veya onları tamamlayıcı bir işlevi yerine getirir.
6. Kendi alanındaki diğer kanunlar arasında ve özellikle bunlarında uygulama-
larında bir ahenk sağlama işlevini yerine getirir.
7. Belirli hukuk kurallarının bir araya getirilmesinden ibaret bir toplama kanun
olmadığından, içerdiği kuralları sistematik ve belirli bir düzen içerisinde orta-
ya koyar.
8. Değişik devletlerin meydana getirdikleri temel kanunlar arasında ceza kanun-
ları, uyguladıkları suç siyasetine göre kendilerine özgü nitelik taşırlar. Ancak
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin yürürlüğe girmesinden sonra özellikle
ceza ve usul kanunları itibariyle bu özellikler birleşme yoluna girmiştir.
9. Temel kanunları meydana getirildikten sonra, değişen sosyal şartlara göre
yapılacak değişiklik ve ilaveler tamamlayıcı işlev taşıyan temel kanunun siste-
mini bozmak riskini de ortaya çıkarır.
10.Bir suç ve ceza teorisini tatbiki şeklinde meydana getirilir. Nitekim Medeni
Kanunda aynı nitelikte
bir özellik arz etmektedir.”