TBB Dergisi 104. Sayı

Anayasa Mahkemesi’nin Vergi ve Benzeri Mali Yükümlülüklere İlişkin Kararlarında ...

302

2. Kararın İlgili Kısımları

AYM, ek gelir ve ek kurumlar vergisi hakkında şu şekilde karar

vermiştir:

“Kanun’un genel gerekçesinde de belirtildiği gibi

, deprem nedeniyle olu-

şan ekonomik kayıpların giderilmesi ve toplumsal dayanışmanın sağlanması

gibi sosyal ve ekonomik koşulların zorunlu kıldığı nedenlerle, ek vergi getiril-

mesinde kamu yararının gözetildiği açıktır.

1998 yılına ait gelir ve kurumlar vergisi hesaplanırken mükelleflerin özel

durumları ve mali güçleri gözetilmiş olduğundan, dava konusu kuralla ge-

tirilen aynı yıla ilişkin ek vergilendirmede, mali güce göre vergilendirme ve

vergi yükünün adaletli dağılımı ilkelerinin esas alınmadığı ileri sürülemez.”

AYM, ek emlak vergisi ve ek motorlu taşıtlar vergisi getirilme-

sine ilişkin hükümleri de kamu yararının gözetildiği gerekçesi ile

Anayasa’ya aykırı bulmamıştır.

3. Değerlendirme

Kamu yararı kavramının, hukuki olmaktan çok, siyasi ve ideolo-

jik bir niteliği vardır. Çünkü kamu yararı, siyasi iktidarı kullananların

AYM Kararı’nın içeriğinde de yer verilen 4481 sayılı Kanun’un genel gerekçesinin

ilgili bölümü şu şekildedir:

“

Ülkemiz 17 Ağustos 1999 günü bir deprem felaketi yaşamıştır. … Depremin devlet

gelirlerinin yüzde on beşine tekabül eden bir bölümünün tahsil edildiği bölgede meydana

gelmiş olmasının gelir kaybına neden olacağı göz önüne alındığında karşılaşılan yükün

boyutu daha açık bir biçimde ortaya çıkmaktadır. Karşı karşıya bulunulan gelir ihtiyacının

sağlıklı kaynağının vergi olduğu kuşkusuzdur. Bu amaçla hazırlanan Tasarıda depremde

zarar gören yurttaşlarımızın, getirilen yükümlülüklerin kapsamı dışında bırakılması

prensibi benimsenmiştir.

Bu Tasarı ile;

- 1998 yılında beyan edilen gelir veya kurumlar vergisi matrahları ile bu yılda elde edilen

ve belli miktarın üzerindeki ücretler,

- Bina, arsa ve araziler,

- Motorlu taşıtlar,

- Cep telefonları üzerinden bir defalık ek vergi ödenmesi öngörülmektedir. Ayrıca bankalar

tarafından verilen çekler Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamına alınmaktadır.

Bu düzenleme ile bir yandan depremde zarar gören yurttaşlarımızın yaraları sarılmaya

çalışılacak diğer yandan ekonomide yeni yapısal sorunlar yaratılmadan bir süredir

uygulanmakta olan ekonomik istikrar programının devamı sağlanacaktır. Tasarı ile aynı

zamanda toplumsal dayanışmanın hakiki bir örneği gerçekleştirilecektir.”

AYM’nin 28.03.2001 tarih ve E. 1999/51, K. 2001/63 sayılı Kararı (29.03.2002 tarih

ve 24710 sayılı RG’de yayımlanmıştır).