305 / 441
Anayasa Mahkemesi’nin Vergi ve Benzeri Mali Yükümlülüklere İlişkin Kararlarında ...
304
aslı 300.000 lirayı aşmayan bütün mükellefler aynı hukuki durum içindedir.
Bunlar arasında bir ayrım yapılmış olsaydı, eşitlik ilkesi o takdirde zedele-
nirdi. Ancak, maddede öngörülen aftan yararlanmak için vergi borcu aslının
300.000 liradan az olması koşulunun getirilmesi, aftan yararlanacak mükel-
lefleri, bu sınırı aşanlardan ayırarak bir eşitsizlik izlenimi veriyorsa da, böyle
bir farklılaştırmada; vergi ihtilaflarını azaltmak, gerekli inceleme yapılmadan
kesilen cezaları kaldırarak adaleti sağlamak, idarenin ve yargının yükünü
azaltmak gibi önemli kamu yararları gözetilmiştir. Kanun koyucunun amacı,
ayırım yapmak veya imtiyaz tanımak olmayıp, sınırlı bir afla bu gibi kamu
yararını sağlayıcı sonuçlar elde etmektir. Bu nedenlerle söz konusu madde-
nin Anayasa’nın 10. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarına aykırı bir yönü
yoktur.”
13
3. Değerlendirme
AYM, bu kararında;
- Vergi ihtilaflarını azaltmak,
- Gerekli inceleme yapılmadan kesilen cezaları kaldırarak adaleti
sağlamak,
- İdarenin ve yargının yükünü azaltmak gibi gerekçelerin vergi
affına ilişkin düzenlemenin kamu yararı sağlayıcı etkileri olduğunu
karar altına almıştır.
Anayasa’ya aykırılık başvurusunun reddinde dayanak olarak gös-
terilen bu gerekçelerin hiçbirinin anayasal dayanağı bulunmamakta-
dır.
Bu gerekçelerin hukukilik denetimi çerçevesinde, hukuksal dene-
tim için elverişli olduğunu ifade etmek mümkün değildir
14
.
Keza AYM de kararda “… aftan yararlanacak mükellefleri, bu sı-
nırı aşanlardan ayırarak bir eşitsizlik izlenimi veriyorsa da …” ifade-
lerini kullanarak bir taraftan iptali istenen normun Anayasa’ya aykırı
olduğunu kabul etmekte ancak diğer taraftan; net ve açık bir tanımı
13
AYM’nin 19.03.1987 tarih ve E. 1986/5, K. 1987/7 sayılı Kararı (12.11.1987 tarih ve
19632 sayılı RG’de yayımlanmıştır).
14
Nihal Saban, “Vergi Suçlarında Affı Anayasa ile Sorunsallaştırmak”,
Anayasa
Yargısı Dergisi,
Cilt:18, 2001, s.461.