343 / 441
Yerelden Evrensele Mütevazı Bir Türk Katkısı
342
aa-
Madde 1815 –
Hâkim; yargılamayı alenen icra eder.
Fakat hü-
kümden önce ne şekilde karar verileceğini ifşa etmez.
bb-
Madde 1828 – Hükmün sebep ve şartları tamamıyla bulun-
duğu takdirde hâkimin hükmü tehir etmesi doğru değildir. (AİHS 6.
Md makul süre)
VI- & -
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ DURUM ;
Bu makalede özellikle Mecelle’nin 1792 ve 1812. maddesi ile
Bangalore İlkeleri kıyaslanacaktır.
1- Mecelle
Madde 1792
maddesi;
“Hâkim; hakîm, fehîm,
müstakîm, emîn, mekîn ve metîn olmalıdır.”
şeklindedir.
Bu maddenin ve içerdiği kavramların karşılığı maalesef Bangalo-
re ilkelerinde bulunmamaktadır. Zira burada uyulması / gözetilmesi
gereken etik ilkeler tanımlanmış ancak bu değerlerin kime / nasıl bir
kişiye yükleneceği tanımlanmamıştır.
Bu manada hâkim kime denir?, hâkimin vasıf ve nitelikleri neler-
dir? diye bakıldığında şunlar söylenebilir.
Esasen Mecellenin açıkça düzenlediği bu hususun; Bangalore ilke-
lerinden 6.
Değer olan ‘
Ehliyet Ve Liyakat’
değerinin kapsamına girdi-
ği mütalaa olunmaktadır. Nitekim 6. Değerin ilkesi;
Ehliyet ve liyakat,
yargıçlık makamının gerektirdiği performansın ön koşuludur.”
olarak
tanımlanmış, ancak
ehliyet ve liyakatin
tam ve net bir tanımı henüz
yapılmış değildir. Hâkimin vasıfları nelerdir? Bir hâkimin taşıması ge-
reken temel nitelikler neler olabilir? Hususlarının karşılığı irdelenme-
miştir. Buradaki boşluğun Mecelle madde 1792’deki sıfatlar ve kav-
ramlarla doldurulacağı düşünülmektedir.
2- Mecelle
Madde 1812
– “
Hâkimin zihni;
gam, keder, açlık veya
uyku basması gibi sağlıklı düşünmeye engel olabilecek bir arıza ile
belirsiz veya düzensiz hale gelirse hüküm vermeye girişmemelidir.”
Bu maddenin de benzerine veya modern versiyonuna mateessüf
Bangalore İlkelerinde rastlanamamıştır.
Mecelle’nin bu maddesi Bangalore Değer ve İlkelerinden hangisi-
nin kapsamına girer veya hangisiyle bağlantılıdır?