TBB Dergisi 104. Sayı

TBB Dergisi 2013 (104)

Tahir ERDEM

Bireysel emeklilik sistemi ile amaçlanan kamu sosyal güvenlik sis-

temlerine alternatif bir özel emeklilik sistemi yaratılması değildir. Tam

aksine, kamu sosyal güvenlik sistemine üye olan ve aktif prim öde-

yenlere ek avantajlar sağlayarak ve gerçek gelir beyanı teşvik edilerek

vergi gelirlerinin artırılmasını öngören, kayıtdışılığın azaltılmasına ve

mevcut sosyal güvenlik kurumlarının malî gelirlerinin artırılmasına

yönelik bir sistemdir. Bu nedenle, bireysel emeklilik sistemi, hiç bir

şekilde kamu sosyal güvenlik sisteminin özelleştirilmesi değil, sosyal

güvenlik sistemini tamamlayıcı nitelikte gönüllü katılıma dayalı ek

emeklilik sistemidir.

Bu süreçte, ülkemiz açısından yeni olan sistemin sağlıklı bir şe-

kilde yaygınlaştırılması ve kendisinden beklenen bireysel ve toplum-

sal sonuçları sağlayabilmesi için önemli vergi destekleri getirilmiştir.

BES’in vergilendirme boyutuna ilişkin düzenlemeler 4697 sayılı Ka-

nunla

yapılmıştır. Sisteme yönelik vergi düzenlemeleri genel olarak

sistemle ilgili üç aşamayı temel alarak şekillendirilmiştir. Bu aşamalar

sırasıyla bireylerin sisteme katıldığı dönem, katkı paylarının değerlen-

dirildiği dönem ve son olarak sisteminden katılımcıya ödeme yapıl-

dığı ayrılma ya da emeklilik dönemidir. 4697 sayılı Kanunla yapılan

ve sistemin vergisel boyutuna ilişkin düzenlemelerin uygulanmasına

ışık tutmak açısından Gelir İdaresi tarafından 3 seri nolu Gelir Vergisi

Sirküleri

kapsamında açıklamalar yapılmıştır.

Ülkemizde, yakın bir zamanda uygulamaya giren BES öngörülen

vergi desteklerinin de etkisiyle gerek katılımcı sayısı gerek üretilen fon

tutarı itibariyle başarılı sayılabilecek bir gelişim grafiği izlemektedir.

12/03/2012 tarihi itibariyle BES kapsamında katılımcıların fon tutarı

15.971.794.360 TL’ye ulaşmış ve toplam 2.741.966 katılımcı sayısıyla

12.989.326.096 TL tutarında fon yatırıma yönlendirilmiştir.

Bugün gelinen noktada, ilgili Bakanlıklar tarafından BES kapsa-

mında öngörülen vergi indirimine dayalı teşvik sisteminden katılım-

cıların sadece % 35’lik kısmının yararlanabildiği dolayısıyla da kalan

% 65’lik kısmın yararlanmadığı gerekçesiyle yeni bir teşvik sisteminin

4697 sayılı

“Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”

10.07.2001

tarihli ve 24458 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

13.08.2003 tarihli ve 3 Seri Nolu Gelir Vergisi Sirküleri için bknz.

İstatistik verileri için bknz;