TBB Dergisi 104. Sayı

TBB Dergisi 2013 (104)

Tahir ERDEM

nımlandığı Dördüncü Bölümünün

“Vergi Ödevi”

başlıklı 73’üncü mad-

desinde düzenlenmiştir. Anayasamızın 73’üncü maddesinde

“Vergi

Ödevi”

düzenlemesi çerçevesinde, Türk Vergi Sisteminin temel ilkeleri

aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.

“Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi öde-

mekle yükümlüdür.

Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal

amacıdır.

Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, de-

ğiştirilir veya kaldırılır.

Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve

indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve

aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir.”

Pozitif hukukumuz kapsamında, gerek Anayasamızda gerek ver-

gi kanunlarımızda vergi kavram olarak tanımlanmamıştır. Buna kar-

şın, uygulamada verginin tanımına doktrinde ve yargı kararlarında

yer verilmiştir.

“Kamusal gereksinimleri karşılamak için kişi ve kurumla-

rın mal varlıklarının bir bölümünün devlete geçirilmesi, bu yolla kamuya

aktarılması”

anlamındaki vergi, “

devletin egemenlik gücüne dayana-

rak kamu giderlerine katılımı sağlamak amacıyla kişilerden aldığı ekonomik

değerler”

olarak tanımlanabilir.

Vergi; kamu giderlerini karşılamak amacıyla yasalarla gerçek ve

tüzelkişilerden mali güçlerine göre istenen bir yükümlülüktür. Devlet

bu yolla, kamu giderlerini karşılamak için ya da mali politika nedeniy-

le piyasa ekonomisinden bütçeye gelir aktarmaktadır. Vergi, belirli bir

hizmetten doğrudan yararlanma karşılığı olmayıp, tüm kamu hizmet-

leri için yapılan giderlere ortak katılma payını anlatır.

Bu yapı içinde verginin herkese adil ve eşit şekilde dağıtılması

kapsamında genellik ilkesini gündeme gelir. Anayasa Mahkemesi bir

AYMK., 07.11.1989, E. 1989/6. K.1989/42.

AYMK., 24.06.1993, E.1992/29, K. 1993/23.

ŞahnazGerekveAli RızaAydın, AnayasaYargısı veVergiHukuku, Se

2005, s. 25.

AYMK, 14.2.1991, E. 1990/18, K. 1991/4, 08.05.1991 tarihli ve 20865 sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanmıştır.