185 / 505
Mükellefe İadesi Gereken Vergilerde Faiz Uygulanması
184
fazla tahsil, yersiz tahsilden farklı olarak, idarenin kusuruna dayan-
mayan bir şekilde verginin mükellef tarafından fazla olarak ödenmesi
hallerini kapsamaktadır.
Vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergi, kanunda öngörülen
bir düzenleme çerçevesinde tahsil edilmiş bulunan ve şartları gerçek-
leştiği için iade edilmesi gereken vergiyi ifade etmektedir. Buna göre,
katma değer vergisinin iadesi veya sene içinde tevkifat yoluyla tahsil
edilmiş olan verginin sene sonunda ödenecek vergiden fazla olması ya
da geçici vergiden doğan iadeler gibi sebeplerle fazla tahsilin iadesi,
örnek olarak gösterilebilir
43
. Bu sebeple yapılacak iadenin kapsamında
herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır
44
.
2. Vergilerin VUK’un 120. maddesi hükümlerine göre red ve
iadesinin gerekmesi:
Mükellefe iade edilecek vergilerin kapsamını belirlerken, madde-
deki “
hesaplanan faiz, 120 nci madde hükümlerine göre red ve iadesi gereken
vergi ile birlikte mükellefe ödenir
” hükmüyle birlikte değerlendirmek ge-
rekir. Yani, fazla veya yersiz olarak tahsil edilmiş ya da kanunları uya-
rınca iadesi gereken vergilerin aynı zamanda “
VUK’un 120. maddesi
hükmüne göre red ve iadesi gereken
” bir vergi olması da gerekmektedir
45
.
Faiz hesaplanmasını gerektiren durumların vergi hatalarından
biri ile meydana gelmesinin zorunlu olduğu madde hükmünden anla-
şılmaktadır
46
. Madde bir bütün olarak ele alındığında bu sonuca ula-
şılmaktadır
47
. Bu itibarla verginin fazla veya yersiz tahsiline yol açan
her türlü hukuka aykırılık halinin mükellefe faiz ödenmesini gerektir-
mediği, faiz ödenecek hallerin sebep yönünden sınırlandırıldığı anla-
43
YALTI, s. 4; BAŞARAN YAVAŞLAR, s. 94; ERMUMCU, s. 151-152.
44
CANDAN, s. 193.
45
BAŞARAN YAVAŞLAR, s. 94; ERMUMCU, s. 155.
46
CANDAN, s. 193.
47
“
Yasa hükmünün başlangıcındaki “fazla veya yersiz tahsil edilen veya vergi kanunları
uyarınca iadesi gereken vergilerin” ibaresinden fazla veya yersiz olduğu anlaşılan her tür
verginin bu kapsamda olduğu sonucunu çıkarmak da mümkündür. Eğer Yasa maddesinin
kapsamını bu şekilde kabul edersek, buna yargı yerinin iptal ettiği vergiler de dahil olur.
Çünkü yargı yerinin iptal kararı verginin, “fazla ve yersiz” olduğu anlamına gelir. Ancak,
madde bir bütün olarak ele alınınca bu maddenin, yargı kararı ile iptal edilen vergi iadele-
rini kapsamadığı sonucu çıkmaktadır
”. ERMUMCU, s. 155.