190 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Ümit Süleyman ÜSTÜN
189
veya yersiz tahsil edilmesi olmadığı
69
, iadedeki gecikme sebebiyle faiz
ödendiği, haklı olarak vurgulanmaktadır
70
.
Bu düzenleme çerçevesinde yanlışlıkla fazla ödenen vergilerin ia-
desinde faiz hesaplanma süresinin VUK’un 112/4. maddesinde belir-
tilen sürelerden farklı şekilde belirlenmesi gerektiği doktrinde haklı
olarak ileri sürülmekteydi
71
. Bu bakımdan VUK’un 112/4. maddesin-
deki düzenlemenin mükellef hakları açısından olumlu bir başlangıç
olsa da, mükellefin uğradığı zararın çok azını telafi edebilecek nitelikte
olduğu, haklı olarak ifade edilmekteydi
72
.
5. Mükellefe iade edilecek vergilere tecil faizi oranında faiz
uygulanması:
Verginin iadesi halinde mükellefe ödenecek faizin oranı, tecil fai-
zi ile ilişkilendirilmiştir. Buna göre mükellefe tecil faizi oranında faiz
ödenecektir. Tecil faizi AATUHK’un 48. maddesinde düzenlenmiştir
73
.
69
CANDAN, s. 193; “
Mükellefe iade edilen vergiler için, idarenin verdiği faiz sadece, bel-
gelerin tamamlanmasından sonraki üç ayın doluşu ile başlamakta olup, mükelleften haksız
yere tahsil edildikleri günden, iade gününe kadar gecikilen zaman birimini kapsamamakta-
dır
”. SONSUZOĞLU, s. 104-105.
70
CANDAN, s. 193; BAŞARAN YAVAŞLAR, s. 96; ÜREL, s. 227; BOZDOĞANMine
Nur, “Mülkiyet Hakkına Haksız Bir Müdahale, İptali ve Yeni Hukuki Zemin: Faz-
la veya Yersiz Tahsil Edilen Vergilerin İadesinde Süre Sorunu”,
Maliye Dergisi
, S.
162, Ocak – Haziran 2012, s. 222.
71
ERMUMCU, s. 151.
72
SONSUZOĞLU, s. 102; BAYAR, S. 311; “
Zira, haksız yere alınan bir vergi, bir yıl önce
de, beş yıl önce de zamanaşımı süresi dolmadan önce, örneğin düzeltme isteği kabul edile-
rek iade edilebilecektir. Bu durumda, mükellefin belgeleri teslim tarihini izleyen, üç aylık
sürenin geçmesi halinde, vergi iade edilmezse, faiz bu sürenin dolmasıyla, yani, bu süre-
den sonra işlemeye başlayacaktır. Vergi dört yıl önce ödenmiş olup, hata 4. yıl dolduğunda
fark edilip, düzeltme istemi kabul edilirse, gerekli belgelerin verilmesinden sonraki üç ayın
doluşu ile faiz işlemeye başlayacaktır. Bu süre, dört buçuk yıl önce yersiz olarak tahsil
edilmiş vergi için, faizin işlemeye başlayacağı süredir. Bundan itibaren iki ay sonra iade
yapılmış olursa, iki aylık kısa bir süre için faiz yürütülmüş olacaktır. Halbuki, mükellefin
alacaklı olduğu tutar, dört buçuk yıllık bir aşınmaya maruz kalmıştır. Yersiz tahsilatın
tespiti ve gerekli belgelerin teslimi, belki de, yersiz olarak idarenin tahsil ettiği süreden
yıllar sonra olmaktadır. Fakat, gerekli belgelerin tesliminden üç ay sonra iade yapılmaması
halinde faiz işletilmektedir
”. SONSUZOĞLU, s. 108.
73
AATUHK md. 48: “
Amme borcunun vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut
haczedilmiş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse,
borçlu tarafından yazı ile istenmiş ve teminat gösterilmiş olmak şartıyla alacaklı amme
idaresince veya yetkili kılacağı makamlarca; amme alacağı 36 ayı geçmemek üzere ve faiz
alınarak tecil olunabilir
”.