194 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Ümit Süleyman ÜSTÜN
193
dava açılması ve davanın kazanılması halinde, ödenmiş olan vergi
mükellefe iade edilecektir. Ancak bu durumda paranın dava süresince
Hazine tarafından faizsiz olarak kullanılacağı belirtilerek, bu kuralın
mükellef haklarını ihlâl ettiği ileri sürülmektedir
88
.
İlk derece vergi mahkemesinin red kararı üzerine verginin öden-
mesi, fakat temyiz süreci sonunda mükellef lehine karar verilmesi du-
rumunda da ödenen verginin iadesi söz konusu olacaktır
89
.
Bütün bu sayılan ihtimallerde, yargı kararı uyarınca mükelle-
fin daha önce ödediği vergi kendisine iade edilecek olsa da, VUK’un
112/4. maddesi, tahsilâttan yargı kararına kadar geçen süreler için
devletin faiz ödemesine ilişkin bir düzenleme içermemektedir
90
. Hatta
madde metninde geçen “fazla veya yersiz olarak tahsil edilen” ibaresi-
nin bütün hukuka aykırı tahsilâtları kapsadığı kabul edilse dahi, mad-
de hükmünden bir sonuç elde edilemeyeceği doktrinde vurgulanmak-
tadır. Buna göre VUK’un 112/4. maddesindeki hüküm, “
iade faizinin,
hukuka aykırı tahsilâttan dolayı değil, iade talebine dayalı işlemlerin hızlı bir
biçimde cereyanını sağlamak üzere işlem gecikmesinden dolayı ödenmesini
öngörmektedir
”
91
. Sadece mahkeme kararının tebliğinden sonrası için
faiz ödenmesi düzenlenmiş bulunmaktadır
92
. Dolayısıyla bu madde
ile korunmaya çalışılan menfaat, vergi aslının zamanında ödenmeme-
sine ilişkin bir menfaattir. Verginin dava sürecinde kaybettiği değere
ilişkin bir telafi mekanizmasını içermemektedir
93
.
Yargı kararı uyarınca iadesi gereken vergilerde İYUK’un 28. mad-
desi hükümlerinin uygulanması sözkonusu olmaktadır. Buna göre
vergilerin mahkeme kararının tebliğinden itibaren en geç 30 gün için-
de iadesi gerekmektedir. 30 günlük sürede içinde iade gerçekleşme-
diği takdirde idare yargı kararlarını geç yerine getirmesinden dolayı
tahsili duran vergi ve cezalar mükellef tarafından istenildiği takdirde davanın devamı sı-
rasında da kısmen veya tamamen ödenebilir
”.
88
Bkz. DOĞRUSÖZ A. Bumin, “Gecikme Faizinden Kurtulmak”,
Dünya Gazetesi
,
28.08.2006.
89
AY, s. 47.
90
YALTI, s. 5; AY, s. 48; ÜREL, s. 229.
91
YALTI, s. 5.
92
“
Oysa tahsilatla mahkeme kararı arasında yıllar geçmiş olabilir. Tahsil edilen paranın sa-
tın alma gücü eridiği gibi, işletilemeyen paradan mahrum kalınan kazanç da vardır. Ancak
Yasa bu kayıpları gidermemektedir
”. ERMUMCU, s. 152.
93
BAYAR, s. 312.