382 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Erkan ŞENSES
381
Duruşmanın sona erdiği açıklandıktan sonra hükmün verilme-
si gerekmektedir. Bunun sebebi mahkemenin, artık maddi gerçeğe
ulaşmak için yapacağı başka bir işin olmadığına kanaat getirmesidir
4
.
Yargıtay bu nedenle
“duruşmanın sona erdiği tefhim olunmadan hüküm
kurulmasını”
bozma nedeni saymaktadır
5
.
1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, hüküm çeşitleri
olarak beraat, mahkûmiyet, davanın reddi, davanın düşmesi ve mu-
hakemenin durması kararlarını saymıştır (CMUK m. 253). 5271 Sayılı
Ceza Muhakemesi Kanunu’ nun
“Duruşmanın sona ermesi ve hüküm”
başlıklı m. 223/1 hükmünde ise hükmün; beraat, ceza verilmesine yer
olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın
reddi ve düşmesi kararı olduğu düzenlenmiştir. Bunun yanında adli
yargı dışındaki bir yargı merciine yönelik görevsizlik kararı da, ka-
nun yolu bakımından hüküm sayılmıştır (CMK m. 223/10). 1412 Sayılı
Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’ nda sayılan durma kararı ise 5271
sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’ nda hüküm çeşitleri arasında sayıl-
mamıştır.
2. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı
a. Genel Olarak
Ceza muhakemesine 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile gi-
ren bir hüküm çeşidi olan ceza verilmesine yer olmadığı kararı, 1412
sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu döneminde ceza tayinine
mahal olmadığı gerekçesiyle verilen beraat kararının gerekçesiydi
6
.
Ceza Muhakemesi Kanunu ceza verilmesine yer olmadığı kararlarının
verilmesi gereken halleri iki grupta ele almıştır. Kusurunun bulunma-
ması nedeni ve cezasızlık halleri nedeniyle fail hakkında ceza verilme-
sine yer olmadığı kararı verilebilecektir.
Ankara 2007, s. 735: Yazar eserde, sanığa son sözün verilmesinden, müzakere ile
devam edip hükmün tefhimi ile sona eren evreye ‘son karar devresi’ demektedir.
Ancak 5271 sayılı yasa kovuşturma evresini devrelere ayırmadığından bu tanımı
çalışmamızda kullanmayı uygun görmemekteyiz.
4
Yener, Ünver/Hakan, Hakeri, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2010, s. 647.
5
Yarg. 6. CD, E. 2004/659, K. 2006/1440, T. 20.02.2006, ( Kerim, Tosun/Çetin, Ak-
kaya, 2006-2007-2008 İçtihatları ile Ceza Muhakemesi Kanunu ve CGİK, Ankara
2009, s. 576).
6
Öztekin, Tosun, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri Muhakemenin Yürüyü-
şü, İstanbul 1973, s. 159.