TBB Dergisi 105. Sayı

TBB Dergisi 2013 (105)

Erkan ŞENSES

383

yeteneğinin olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir. Zira failin

kusur yeteneğinin bulunmaması halinde fail hakkında ceza verilmesi-

ne yer olmadığı kararı verilecektir.

Ceza verilmesine yer olmadığı kararının verilmesini gerektiren bu

hale ilişkin düzenleme eleştirilecek olursa; öncelikle anılan bentte sayı-

lan haller her durumda kusur yeteneğini kaldırmaz, kusur yeteneğini

azaltabilir de. Dolayısıyla salt bu halin varlığı ceza verilmesine yer ol-

madığı kararı verilmesini gerektirmez. Örneğin 16-18 yaş arasındaki-

ler de yaş küçüklüğü kapsamında değerlendirilir ancak bu durum ku-

sur yeteneğini kaldırmaz sadece failin cezasında indirim yapılmasını

sağlar. Aynı durum akıl hastalığında da söz konusudur. Her türlü akıl

hastalığı kusur yeteneğini kaldırmaz, azaltabilir de. Bu durumda da

kusur yeteneğini kalkmaz, sadece failin cezasında indirim yapılmasını

sağlanır. Yine sağır dilsizlikle ilgili de aynı durum söz konusudur.

5237 sayılı Türk Ceza Kanununda kusur yeteneğini azaltan veya

kaldıran haller

, yaş küçüklüğü (m. 31), akıl hastalığı (m. 32), sağır ve

dilsizlik (m. 33) ve geçici nedenler, alkol ve uyuşturucu madde etkisin-

de olmadır (m. 34).

aaa. Yaş Küçüklüğü

Kusur yeteneğini etkileyen hallerden olan yaş küçüklüğü Türk

Ceza Kanununda üç dönem olarak düzenlenmiştir. Bunlar, 0-12 yaş,

13-15 yaş ve 16-18 yaş aralıklarıdır. Yaşın hesabında hüküm zamanı

değil, fiilin işlendiği zaman kabul edilecektir

Türk Ceza Kanunu m. 31/1 hükmüne göre, fiili işlediği sırada 12

yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Bu ki-

Kusur yeteneğini etkileyen haller konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. Hakeri, Ha-

kan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2009, s. 272 vd., Bahri/Erdem, Mus-

tafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Ankara

2008, s. 233 vd., Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem, Türk Ceza Huku-

kuna Giriş, İstanbul 2008, s. 353 vd., Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Yeni-

dünya, Caner, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2007, s. 601 vd., Demirbaş,

Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2009, s. 320 vd., Özbek/Kanbur/

Bacaksız/Doğan/Tepe, s. 339 vd., Şen, Ersan, Yeni Türk Ceza Kanunu Yorumu

Cilt 1, İstanbul 2006, s. 89 vd., Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku

Genel Hükümler, Ankara 2008. s. 284 vd., Özgenç, s. 436 vd.

Erem, Faruk/Danışman, Ahmet/Artuk, Mehmet Emin, Ceza Hukuku Genel Hü-

kümler, İstanbul 1997, s. 499.