120 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
Cengiz Topel ÇİFTCİOĞLU
119
yargı yetkisini kullanması gerekebilir. Bunun sonucu olarak da devlet-
ler ülkesinde kamu düzenini sağlamak amacıyla suç saydığı eylemleri
yargılarken, yargılama yetkisindeki kaynağını suçun yabancılık un-
suru taşıyıp taşımamasına göre çeşitli ilkelere dayandırır. Bu nedenle
ulusal ceza hukukunun, fiilin işlendiği yer, fail veya mağdurun vatan-
daşlığı bakımından yabancılık unsuru içeren bir olaya uygulanması
için makul bir bağlantı noktasının bulunması aranır.
7
İşte devletlerin
kamu düzenlerini korumak düşüncesiyle, ceza kanunlarının uygulan-
ma alanlarının genişletmelerine (yarı mülkilik sistemi) denilmektedir.
Cezalandırma yetkisi, devlet otoritesinin ve egemenliğin bir yan-
sıması olduğu için devletler egemenliklerinin geçerli olduğu alanda
münhasır cezalandırma yetkisi öngörmektedirler. Hiçbir egemen dev-
let kendi egemenlik alanının içinde başka bir devletin yargılama ve
cezalandırma yetkisini kullanmasına izin vermez. Mülkilik ilkesi en
sert biçimiyle Anglo-Sakson Hukuku’nda uygulanır. Bununla birlik-
te diğer bütün ülkelerde de temel yargılama ilkesi olarak kabul gö-
rür.
8
TCK m.8’de mülkilik ilkesi, temel kural olarak kabul edilmiştir.
(Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk Kanunları uygulanır.) Buna
göre; Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır.
Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin
Türkiye’de gerçekleşmesi hâlinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır. Suç;
Türk kara ve hava sahaları ile Türk karasularında, açık denizde ve bu-
nun üzerindeki hava sahasında, Türk deniz ve hava araçlarında veya
bu araçlarla, Türk deniz ve hava savaş araçlarında veya bu araçlar-
la, Türkiye’nin kıt’a sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgesin-
de tesis edilmiş sabit platformlarda veya bunlara karşı, işlendiğinde
Türkiye’de işlenmiş sayılır. Türkiye’de işlediği suçtan dolayı yabancı
ülkede hakkında hüküm verilmiş kimse Türkiye’de yeniden yargılanır
( TCK m.9)
Yabancılık unsuru taşıyan bir olayda cezalandırma yetkisini kul-
lanan devletin, yabancı devletin ceza yasalarını uygulaması da müm-
kündür. Ancak Türk mahkemeleri yabancılık unsuru taşıyan bir olay-
da da münhasıran Türk yasalarını uygularlar. Türkiye’de yapılacak
7
Tezcan-Erdem-Önok, s.79; Demirbaş, s. 159-160; Özbek, Veli Özer- Kanbur,
M.Nihat-Bacaksız, Pınar-Doğan, Koray-Tepe, İlker: Ceza Hukuku – Genel ve Özel
Hükümler, Ankara, 2010, s. 31 vd.
8
Öztürk-Erdem, s.74; Toroslu, s. 12- 13; Koca-Üzülmez, s. 635 vd.