35 / 473
Anonim Şirketlerde Esas Sermaye Artırımında Pay Sahiplerinin Hakları
34
hibinden alınamayan haklar olarak tanımlanabilir.
44
Bu haklar kanun
veya esas sözleşme hükümlerine göre genel kurul ve yönetim kurulu
kararlarına tabi değildirler. Müktesep haklar sahibinin rızası olmaksı-
zın sınırlandırılamazlar, kullanılmaları şarta bağlanamaz ve içerikleri
zayıflatılamaz.
TTK’nın müktesep haklarla ilgili tek hükmü olan 452. maddesine
göre genel kurul, aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı takdir-
de, kanunda öngörülen şartlara uyarak, müktesep ve vazgeçilmez hak-
lar saklı kalmak kaydıyla, esas sözleşmenin bütün hükümlerini değiş-
tirebilir. TTK eski ticaret kanunundan farklı olarak, müktesep hakları
tanımlamamış ve hangi hakların müktesep olduğunu belirtmemiştir.
Kanun koyucu eski kanunda müktesep hakkın yetersiz tanımlan-
dığı, tanımın müktesep hakların tümünü kapsamadığı ve kanunun çe-
şitli maddeleri ile çelişki içinde olduğu gerekçesi
45
ile TTK’da tanımla-
maktan kaçınmıştır. Aynı şekilde eski maddede verilen listenin bütün
müktesep hakları içermediği ve bu nedenle karışıklığa neden olduğu
gerekçesi ile bu listeye de TTK’da yer verilmemiştir.
Müktesep haklar kanun tarafından pay sahiplerine tanınmış olan
üyelik, bilgi alma ve inceleme hakkı, oy hakkı, kar payı alma ve tasfi-
ye bakiyesine katılma gibi vazgeçilmez haklardan farklı olarak, pay
sahiplerinin rızası ile vazgeçilebilen haklardır. Hakkın içeriğinden zi-
yade, kazanılış şekli o hakkın müktesep olup olmamasında önem taşır.
Tekinalp,
46
eski kanundaki tanımın doğru olmadığını, verilecek
yeni bir tanımın da kavramı kristalize edeceğini ve bu nedenle ge-
lişmeye açık öğretinin önleneceğini ifade etmektedir. Eserinde, ka-
nunda ve esas sözleşmede tüm pay sahiplerinin olumlu oyu ile sınır-
landırılabilen veya kaldırılabilen hakların müktesep olduğunu ifade
etmektedir.
44
İmregün Oğuz
,
Anonim Ortaklıklar
, 4. Baskı 1989, s. 327; Ansay Tuğrul,
Anonim
Şirketler Hukuku
, 6. Baskı 1982, s.256; Tekinalp Ünal,
Yeni Anonim ve Limited Ortak-
lıklar Hukuku ile Tek Kişi Ortaklığın Esasları
, Vedat Yayınevi İstanbul, 1. Baskı 2011,
s.198; Pulaşlı,
Şirketler Hukuku Şerhi,
s.1411.
45
TTK m.452, madde gerekçesi.
46
Tekinalp,
Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar Hukuku ile Tek Kişi Ortaklığın Esasları
,
s.198, 199.