TBB Dergisi 106. Sayı

TBB Dergisi 2013 (106)

İrfan AKIN

Müktesep hakların esas sözleşmede tanınması durumunda söz-

leşmesel müktesep haklardan söz edebiliriz. Esas sözleşmede açıkça

müktesep olduğu belirtilebileceği gibi, müktesep hak varlığına yorum

yolu ile de ulaşılabilir.

Tekinalp’e

göre bir esas sözleşme hükmünün

amacı, sadece o hükmün değiştirilemez olarak düşünülmesi halinde

gerçekleşiyor ise müktesep haktan söz edilebilir. Aynı şekilde esas

sözleşme hükmünün koruduğu menfaatin sürekli olup olmadığı ve

ilgililerin bu konudaki görüşü de bu tespitte önem taşır. Bu tür esas

sözleşme maddelerinin değiştirilmesinde ilgili pay sahiplerinin mük-

tesep hakları olduğu kabul edilmektedir.

Sermaye artırımı özelinde konuyu ele aldığımızda, anonim şirket

esas sözleşmesinde sermaye artırımı için belirlenen nisabın müktesep

hak olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Örneğin şirket esas sözleş-

mesinde sermaye arıtırımı için belirlenen %80 oranında pay sahibi

olma şartı, %80 oranında paya sahip pay sahipleri bakımından mük-

tesep hak oluşturarak, aynı zamanda o maddenin değiştirilmesi için

de gerekli bir nisap olarak değerlendirilebilir mi? Bu soruyu İstanbul

Ticaret Sicili Müdürlüğü “evet” şeklinde cevaplamaktadır. Müdürlük,

esas sözleşmede sermaye artırımı için öngörülen nisabı, aynı zamanda

o maddenin değiştirilmesi için gerekli nisap olarak değerlendirip, o

oranda pay sahibi tarafından alınmayan genel kurul kararlarının tes-

cil işlemini gerçekleştirmemektedir. Bu uygulamaya gerekçe olarak,

sermaye artırımı için öngörülen nisabın, aynı zamanda o maddenin

değiştirilmesi için pay sahipleri bakımından müktesep hak olmasını

göstermektedir.

Bir tescil başvurusu sonucu gerçekleşen İstanbul Ticaret Sicili

Müdürlüğü’nün başvurusu üzerine Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı İç

Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 50035491.431.04.741

sayılı, 06.02.2013 tarihli ve Esas Sözleşme Değişikliği konulu değerlen-

dirme yazısı, alınan kararı şu şekilde gerekçelendirmektedir:

İlgide kayıtlı yazınızda, Müdürlüğünüze yapılan 04.01.2013 tarih-

li başvuru ile şirket esas sözleşmesinde yer alan ve sermaye artırımına

ilişkin karar alınmasında ağırlaştırılmış arayan hükmün, 6102 sayılı

Türk Ticaret Kanunu’nun esas sözleşmenin değiştirilmesine ilişkin ge-

nel hükümleri çerçevesinde değiştirilebileceği iddia edilerek Türk Ticaret

Tekinalp (Poroy/Çamoğlu

), Ortaklıklar

, N. 869 vd.