TBB Dergisi 106. Sayı

Anonim Şirketlerde Esas Sermaye Artırımında Pay Sahiplerinin Hakları

hipleri önerilme hakkına sahip değildir.

Önerilmeye muhatap olma

hakkı, şarta bağlı sermaye artırım sisteminde rüçhan hakkının işlevini

görmek üzere tasarlanmış bir haktır. Bu nedenle de rüçhan hakkı ile

aynı amaca yönelik olarak düzenlenmiştir. Bu çerçevede ancak rüçhan

hakkının varlığı durumunda önerilmeye muhatap olmak hakkından

söz edilebilir. Rüçhan hakkının kaldırılması durumunda, önerilmeye

muhatap olma hakkının da kaldırıldığı kabul edilir. Sonuç olarak öne-

rilmeye muhatap olma hakkı, rüçhan hakkının sınırları kapsamında

kullanılabilecek bir haktır.

2. Önerilmeye Muhatap Olma Hakkının Sınırları

Önerilme hakkına ilişkin hüküm emredici nitelikte olduğu için bu

hak sadece haklı sebeplerin varlığında kaldırılabilir veya sınırlandı-

rılabilir, TTK m.466/II. Haklı sebep şirketin menfaati yönünden de-

ğerlendirilmeli, eşit işlem ve hakların sakınılarak kullanılması ilkesine

uygun sınırlandırma yapılmalıdır. Madde gerekçesinde piyasa şartla-

rının haklı sebep olarak kabul edilmesi gerektiği ifade edilmektedir.

Buna gerekçe olarak, sermaye artırımı gibi hayati bir konuda şirket

imkânlarının kısıtlanmasının piyasanın gerçeklerine uymayacağı söy-

lenebilir. Örneğin şirket tarafından çıkarılan değiştirme ve alım hakkı

ile donatılmış tahvillerin tamamının iyi şartlarda alınması teklifi, piya-

sa şartları anlamında haklı sebep olarak kabul edilip, önerilmeye mu-

hatap olma hakkının belli bir oranda sınırlandırılabilir veya tamamen

kaldırılabilir.

Önerilmeye muhatap olma hakkının sınırlandırılmasının sınırları-

nı TTK m.466/III belirlemektedir. Maddeye göre şarta bağlı sermaye

artırımı için gerekli olan rüçhan ve önerilmeye muhatap olma hakla-

rının kaldırılması veya sınırlandırılmasından dolayı, hiç kimse haklı

görülmeyecek bir şekilde yararlandırılamaz veya kayba uğratılamaz.

Düzenlemede, getirilecek sınırlamanın eşit işlem ilkesine uygun ola-

rak yapılması bir kez daha vurgulanmakta, önerilme hakkının kaldı-

rılmasının, belli kişilere haksız yarar sağlamaması ve bu yolla ileride

belli kişilerin hâkimiyeti ele geçirmesinin yolunun açılmaması gerekli-

liği ortay konmaktadır.

TTK m.466/I madde gerekçesi.