380 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
Tülay KİTAPÇIOĞLU
379
Akad
’ a göre, adı ister çıkar grupları ister baskı grupları olsun, çağın
anlayışına paralel olarak bir anlamda toplumun çıkarlarını yönetenlere
ileterek bu yönde bir kamuoyu oluşturur ve siyaset alanında aktif rol
oynarlar. Bu nedenledir ki, baskı grubundan, toplumdaki çeşitli sosyal
güçlerin bilinçli bir biçimde örgütlenerek kendi çıkarları doğrultusun-
da toplumsal çıkarları iktidara ileten ve onunla karar verme işlemini
paylaşarak kitlenin gerçek iradesini belirleyen ve yönetime meşruluk
kazandıran çoğulcu gruplar anlaşılmalıdır
68
. Bu düşünceden hareket
edildiğinde, çıkar grupları ve baskı grupları arasındaki ayrımda or-
tadan kalkmış oluyor. Diğer yandan,
Truman’
a göre, çıkar grubu, bir
veya birden fazla ortak amacı paylaşan ve toplum içinde kendi gö-
rüşlerini ve davranış biçimlerini korumak, yaymak ve geliştirmek için
faaliyetler gerçekleştiren gruplardır. Yazara göre, toplumda ortaya çı-
kan her grup, çıkar grubu değildir. Grubun üyeleri tarafından amaç-
ların gerçekleştirilmesi için belli yöntemler kullanılıyorsa çıkar grubu
olarak adlandırılmalıdır
69
.
Ball
ise, çıkar grupları yerine baskı grupları
ifadesini kullanmayı tercih etmekte ve baskı grubunu, belli bir uyum
ve ortak amaç çerçevesinde bir araya gelen ve siyasal karar alma sü-
recini etkilemeye çalışan toplumsal gruplar olarak tanımlamaktadır
70
.
B. Baskı Grupları Ve Siyasi Partiler
Teknik olmayan genel anlamda partiler, siyasal toplulukların ta-
rihi kadar eskidir. Kral saraylarında oluşan gruplar çıkarlarını gerçek-
leştirebilmek için kendilerini kabul ettirmek için uğraşmışlardır, aynı
durum cumhuriyetlerde de görülmüştür. Siyasi partilerin temsil ettik-
leri düşüncelerin hedef içeriğini tarihsel bakımdan belli kategorilere
ayırmak mümkündür. Ama bütün siyasi partiler tek iddiayı taşımak-
tadır. Tüm partilerin hedefi yurttaşların en yüksek refah düzeyine eriş-
melerini sağlamaktadır
71
.
Çağdaş demokratik devletlerde, siyasi partiler belli görüşler ve
önderler etrafında bireyleri toplamak ve bireylerin isteklerini siyasi
68
Akad, Mehmet , s.67.
69
Arı, Tayyar, s. 76.
70
Arı, Tayyar, s.77.
71
Doehring Karl, Genel Devlet Kuramı (Genel Kamu Hukuku),Yeniden Düzenlen-
miş İkinci Baskı, Türkçeye Çeviren: Ahmet Mumcu, İnkılap Yayınevi, Ankara,
2002, s. 186.