131 / 417
Limited Şirket Esas Sermaye Payı Üzerinde Rehin Hakkı Kurulması
130
ranma yükümlülüğünün (TTK 18/2) gereği olarak öncelikle başkaca
teminatların peşinde olmalı; ancak bulamadığında ve özen çerçevesin-
de, kendi payını da rehin alabilmeli, alacağını tahsil için takibe geçil-
diğinde gerekirse kendisinin sermaye paylarına haciz koyulabilmeli
ve icra marifetiyle uygunsa kendi hisselerini devir dahi alabilmelidir.
Netice itibariyle kanunda açık atıf olmamakla birlikte limited şirket
kendi esas sermaye payını rehin olarak kabul edebilmelidir.
Limited şirket payının devri, şirket sözleşmesiyle yasaklanabilir
(TTK 595/4)
18
. Şirket sözleşmesinde payların devrinin yasaklandığı
hallerde, bu paylar üzerinde rehin de kurulamaz (MK 954). Belirtelim
ki, şirket sözleşmesinde devir yasağının öngörüldüğü durumlarda li-
mited şirket esas sermaye payları üzerinde rehin hakkının kurulama-
yacağına ilişkin İsviçre Borçlar Kanunu’nun 789b maddesinin 2. fıkrası
TTK’ya alınmamıştır
19
. İsviçre Borçlar Kanunu’ndaki bu hüküm (OR
Art 789b Abs. 2) devredebilen alacakların rehnedilebileceğine ilişkin
ZGB 899’daki prensibin tekrarı mahiyetindedir
20
. MK 954/1’de de
ancak devredilebilen alacakların rehnedilebileceği, genel bir hüküm
olarak, öngörüldüğünden, İsviçre Borçlar Kanunu’ndaki hükmün (OR
Art. 789b Abs. 2) TTK 600’e alınmaması bir eksiklik oluşturmamakta-
dır. Ancak herhangi bir tereddüde sebebiyet vermemesi için, bu hük-
mün TTK’ya alınması daha iyi olurdu
21
.
Kanunen veya şirket sözleşmesi ile pay devirlerine dair kısıtlama-
lar esas sermaye payı üzerinde rehin hakkı kurulmasında da geçerlidir
(TTK m. 600/2 c. 2). Bu nedenle anılan hükmün sadece pay üzerinde
rehin hakkı kurulmasının genel kurul onayına bağlandığı hallere has
olmadığı açıktır. Geçiş hükümleri kanaatimizce her türlü rehin için
aranacaktır.
Şirket sözleşmesinde payların devrinin yasaklanması dışında, rehin
kurulması da yasaklanabilir
22
. Belirtelim ki, şirket sözleşmesinde payla-
rın rehin verilmesi tamamen yasaklanabileceği gibi, TTK 600/2’de be-
18
Limited şirket esas sermaye payının devrinin şirket sözleşmesine konacak bir hü-
kümle yasaklanabilmesi için, ortakların oy birliğiyle bir karar almaları gerekmek-
tedir (Pulaşlı, Şirketler Hukuku, s. 1016; Pulaşlı, s. 2033).
19
Kendigelen, İlk Tespitler, s. 447 dpn. 43.
20
Oertle / du Pasguer, OR Art. 789b N. 5; Ficher / Petrin / Siffert, OR Art. 789b N.
6; Wibmer, OR Art. 789b N. 2.
21
Demirkapı, s. 189.
22
Arslanlı / Domaniç, s. 274.