TBB Dergisi 108. Sayı

Kefalet Sözleşmesinin Uygulama Alanı

için TBK m. 583’te düzenlenen şekle hiç ya da esaslı unsurlar yönün-

den uyulmamış olması gerekir. Kesin hükümsüz kefalet sözleşmesine

dayanılarak ifa talep edilemez ve yapılan ifa -borçlu olunmayan para

ödenmiş olduğundan- hükümsüzlüğü ortadan kaldırmaz. Yapılan

ödeme, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre, borcu sona eren “asıl

borçludan” istenebilir

. Hâkim, hükümsüzlüğe neden olacak eksikliği

taraflar ileri sürmese de hâkim re’sen dikkate alır

B. Kefil Olma Ehliyeti

1) Gerçek Kişilerin Kefil Olma Ehliyeti

Gerçek kişilerin kefil olabilmesi için tam ehliyetli (ergin, ayırtım

gücüne sahip, kısıtlanmamış) olması gerekir. Bu nedenle vesayet al-

tında bulunanların ve bunlar adına yasal temsilcilerinin (MK m. 449),

velayet altındaki küçüklerin ve velilerinin kefalet sözleşmesi yapması

veya yapılmış sözleşmeye izin onay vermesi yasaktır (MK m. 342/3).

Yasağa aykırı olarak yapılan sözleşmeler kesin hükümsüzdür. Fakat

bir meslek ve sanatın yürütülmesi için izin verilen sınırlı ehliyetsiz-

ler (MK m. 453) meslek ve sanatın icrası için gereken hallerde kefalet

sözleşmesi yapabilirler

. Yasağına aykırı şekilde yapılan sözleşme ifa

edilmişse -kesin hükümsüz olan sözleşme nedeniyle- yapılan ödeme-

nin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi gerekir

. Buna kar-

şın kendisine kayyum tayin edilen ve iflas eden kişilerin -kefalet bir

tasarruf işlemi olmayıp, sadece borç doğuran işlem olduğundan- ke-

falet ehliyetinde bir sınırlama bulunmamaktadır. Noterlik Kanunu m.

50/3’e göre noterlerin kefil olması yasaklanmıştır

2) Eşin Yazılı Rızası

TBK m 584, BK’nunda karşılığı olmayan bir düzenlemeyle, evli bir

kişinin kefil olabilmesini diğer eşin yazılı rızasına bağlanmıştır. Getiri-

Gümüş, s. 325 vd.; Yargıtay’ın aksine İsviçre Federal Mahkemesi, sebepsiz zengin-

leşenin alacaklı olduğunu kabul etmektedir (Özen, s. 232; Gümüş, s. 327).

Zevkliler/Gökyayla, s. 664-665; Özen, s. 228-229, 232-236; Gümüş, s. 326.

Zevkliler/Gökyayla, s. 663; Özen, s. 162-166; Erzurumluoğlu, s. 199-200; Aydoğ-

du/Kahveci, s. 707.

Özen, s. 167-168; Yılmaz, s. 75-76.

Zevkliler/Gökyayla, s. 663; Özen, s. 168-169, Gümüş, s. 304; Aydoğdu/Kahveci, s.

707.