TBB Dergisi 108. Sayı

TBB Dergisi 2013 (108)

Şamil DEMİR

3) Tüzel Kişilerin Kefil Olma Ehliyeti

Tüzel kişilerin (şirket, dernek, vakıf) kefalet ehliyeti konusunda

ult-

ra vires

(amaç dışı işlem yapma yasağı) kuralı belirleyici öneme sahip-

tir. Çoğu olayda kazanç gütmeyen dernek ve vakıfların kefil olması bu

tüzel kişilerin amacıyla bağdaşmayacağından kefalet ehliyeti olmadığı

sonucu ortaya çıkar

. Dernek veya vakıf tüzüğünde kefil olma yetkisi

açıklığa kavuşturulsa bile imzalanan kefalet sözleşmesi amaçla bağdaş-

madığı sürece görünüşteki yetkinin ehliyet sağlaması mümkün değildir.

Ultra vires kuralının ticaret şirketleri için de geçerli olduğunu

düzenleyen 6762 sayılı eTTK m.137 maddesine rağmen Yargıtay ilk

kararlarının aksine zamanla hükmü geniş yorumlayarak şirketlerin

kredi kullanımında birbirlerine kefalet yoluyla destek olmalarının bir

ihtiyaç olduğu gerekçesiyle kefaleti faaliyet alanıyla sınırlamamak

yönünde görüş benimsemiş ve kanunda açıkça düzenlenen

ultra vires

kuralı işlevsiz hale getirilmiştir. Bahse konu düzenlemenin 6102 sayılı

TTK’nundaki karşılığı olarak ifade edilebilecek m. 125/2’de yargı ka-

rarlarıyla işlevsiz hale gelen

ultra vires

kuralından bahsedilmediğine

göre, ticaret şirketlerinin faaliyet alanına girmeyen konularda kefalet

sözleşmesi yapmalarının önü tamamen açılmış bulunmaktadır

Öte yandan TBK m. 603 hükmü sadece gerçek kişilerce kişisel te-

minat verilmesine ilişkin sözleşmelere uygulanacağından, tüzel kişi-

lerce teminat vermek amacıyla yapılacak olan garanti ve borca katılma

sözleşmeleriyle, aval, kredi emri, üçüncü kişinin fiilini üstlenme ve ko-

misyoncunun garantisine kefaletin şekline ve kefil olma ehliyetine ve

eşin rızasına ilişkin hükümler uygulanmaz

II. Kefalet Sözleşmesinin Uygulama Alanının Genişletilmesinin

Yerindeliği

A. Genel Kavramlar

1) Kişisel Teminat

Teminat sözleşmeleri, ister ayni ister kişisel teminat verilmesine

ilişkin olsun bir kimsenin, başkasının karşı karşıya olduğu riskleri

Zevkliler/Gökyayla, s. 664; Gümüş, s. 311; Özen, s. 169-170; Yılmaz, s. 80.

Özen, s. 170-172, Yılmaz, s. 80; Gümüş, s. 311; Kızılot, Şükrü: “

Ultra Vires Kalkıyor

”

(erişim: 12.05.2013).

Baş, s. 139.