95 / 417
Kefalet Sözleşmesinin Uygulama Alanı
94
olmuyor ya da kefil yararına olan güvencelerin önemli ölçüde azaltmı-
yorsa
24
, bu üç halle sınırlı olacak şekilde eşin -ilk rızayla aynı usulde
verilecek- (TBK m 584/1) yeni bir rıza vermesine gerek yoktur (TBK m
584/1)
25
.
Henüz bir kefalet sözleşmesi yapmamakla birlikte, kefalet söz-
leşmesi yapmak üzere bir başkasına yetki veren veya alacaklı yahut
üçüncü bir kişiye kefalet sözleşmesi yapma vaadinde bulunan kişiler
bakımından da kanun hükmünün dolanılmasını engellemek için eşin
yazılı rızası gerekir. Fakat temsilci olarak ya da tüzel kişinin organı
sıfatıyla hareket edenler kendileri adlarına bir taahhüde girmedikle-
rinden eşlerinin rızası aranmaz. Vaat ve yetki verme aşamasında rıza
veren eşten, sözleşmenin imzalanması aşamasında yeniden rıza alın-
masına gerek yoktur
26
. Getirilen korumanın amacına ulaşması için eşin
rızası, somut bir kefalet sözleşmesine yönelik olmalı, her kefalet söz-
leşmesi için ayrı yazılı rıza alınmalıdır. Yoksa ileride yapılması muhte-
mel kefalet sözleşmelerini kapsayacak şekilde rıza verilmesi mümkün
değildir
27
. Eşin rızasına ilişkin hüküm emredici nitelikte olduğundan
eşlerin yazılı rıza vermekten feragat etmeleri mümkün değildir
28
.
Eşin rızasına ilişkin hükümlerin TBK m. 603 gereğince, gerçek
kişilerce kişisel teminat verilmesine ilişkin başka ad altında yapılan
sözleşmelerin tamamına uygulanacak olması, eşin rızasına ilişkin hü-
kümlerin önemini mehaz kanuna göre oldukça artırmıştır. Bu durum-
da eşin rızasına ilişkin hüküm, garanti sözleşmesine, borca katılmaya,
kredi emrine, avale
29
üçüncü kişinin fiilini üstlenmeye ve komisyoncu-
nun garantisine uygulanabilecektir. İsv. BK m. 494’te düzenlenen eşin
24
Kefil yararına olan güvencelerden nelerin anlaşılmasına gerektiğine ilişkin gö-
rüşler ve örnekler için bkz. Kırca, s. 441-443; Örneğin alacaklı asıl borçlunun bir
malı üzerindeki ipotekten vazgeçiyorsa güvencenin önemli ölçüde azaltılması söz
konusudur. Ayrıntılı değerlendirme için bkz. Özen, s. 178-179; Yavuz, s. 812-814;
Gümüş, s. 308; Baş, s. 120.
25
Kırca, s. 441; Zevkliler/Gökyayla, s. 670; Aral/Ayrancı, s. 430; Eşin rıza verme
ehliyeti ve konuyla ilgili ayrıntılı değerlendirme için bkz. Özen, s. 175 -177; Yavuz,
s. 812, 815; Günay, s. 1627; Öz, s. 122; Demir, s. 111; Yıldırım, s. 230; Aydoğdu/
Kahveci, s. 710; Baş, s. 119 vd.
26
Kırca, s. 440-441, 439; Özen, s. 175-176; Gümüş, s. 306; Yavuz, s. 811; Baş, s. 119;
Yılmaz, s. 78.
27
Kırca, s. 444; Gümüş, s. 309; Özen, s. 180; Yavuz, s. 814-815; Baş, s. 118.
28
Kırca, s. 438; Gümüş, s. 309; Yavuz, s. 809; Baş, s. 117.
29
Kırca, s. 437; Zevkliler/Gökyayla, s. 670; Özen, s. 47-50; Gümüş, s. 330.