94 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Şamil DEMİR
93
len bu yenilikle evlilik birliğinin, eşlerin düşüncesizce ve hatıra binaen
yaptıkları kefalet sözleşmelerinin yarattığı yıkımdan korunması amaç-
lanmıştır
18
. Eşin rızasına ilişkin düzenleme doktrinde, bir yandan yasal
mal rejiminin ruhuna ve temel felsefesine uygun olduğu ve uygulama-
daki bir ihtiyacı karşıladığı gibi nedenlerle isabetli bulunurken
19
, di-
ğer yandan da kefili korumada aşırıya gidildiği gerekçesiyle eleştiriye
konu olmuştur
20
.
Düzenlemeye göre
eşlerden biri mahkemece verilmiş bir ayrılık kararı
olmadıkça veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı doğmadıkça, ancak diğerinin
yazılı rızasıyla kefil olabilir; bu rızanın sözleşmenin kurulmasından önce ya
da en geç kurulması anında verilmiş olması şarttır
(TBK m 584/1)
.
Evli
kişiler bakımından, eşin kefalet sözleşmesine yazılı rızası bir geçerlilik
şartıdır. Yazılı rızanın adi yazılı şekilde yapılması, yani sadece eşin im-
zasını taşıması yeterlidir
21
.
TBK m. 584/2’de eşin yazılı rızasının aranmadığı iki hal düzen-
lenmiştir. Buna göre eşlerden birinin ortak hayat sebebiyle kişiliğinin,
ekonomik güvenliğinin veya ailenin huzurunun ciddi biçimde tehlike-
ye düştüğü sürece ayrı yaşama haklarının bulunduğu (TMK m. 197/1)
haller ve eşler hakkında ayrılık kararı verildiği hallerde, diğer eşin ya-
zılı rızasına gerek yoktur
22
. Fakat ayrı yaşama hakları olmadığı halde
fiilen ayrı yaşayanlar ile ayrı yaşama hakları olduğu halde fiilen birlik-
te yaşayanlar bakımından eşin rızasının aranması gerekir
23
.
En geç kefalet sözleşmesinin kurulması anına kadar aranan eşin
yazılı rızası, kefalet sözleşmesindeki kefilin sorumluğunu artırmayan
değişiklikler bakımından aranmamıştır. Diğer bir deyişle kefalet söz-
leşmesinde sonradan yapılan değişiklikler kefilin sorumlu olduğu tu-
tarı artırmıyor, adi kefaletin müteselsil kefalete dönüşmesine neden
18
Kırca, s. 437; Zevkliler/Gökyayla, s. 669; Yavuz, s. 810; Özen, s. 174; Gümüş, s. 305;
Yılmaz, s. 77; Baş, s. 115.
19
Kuntalp/Barlas/Ayanoğlu/Çavuşoğlu/İpek/Yaşar/Koç, s. 267; Gümüş, s. 306;
Yavuz, s. 810; Baş, s. 115-116.
20
Öz, s. 121.
21
Kırca, s. 443; Aral/Ayrancı, s. 430; Yavuz, s. 814; Erzurumluoğlu, s. 199; Gümüş,
s. 306; Günay, s. 1627; Demir, s. 111; Yıldırım, s. 229; Yılmaz, s. 77; Aydoğdu/Kah-
veci, s. 709-710.
22
Kırca, s. 439; Zevkliler/Gökyayla, s. 669; Özen, s. 173-175; Gümüş, s. 306; Günay,
s. 1627; Yavuz, s. 810-811; Aydoğdu/Kahveci, s. 710; Baş, s. 122-123.
23
Baş, s. 118-119.