TBB Dergisi 109. Sayı

Doçentlik Sınavında İdari Süreç

172

Bir başka kararında idare mahkemesi, sözlü sınav tutanağında ye-

terli gerekçeye yer verilmemesini; “sözlü sınavda davacının bilimsel

yeterliliğinin tespitinde objektif değerlendirme ölçülerine uyulmamış

olması” olarak değerlendirerek sözlü sınav aşamasının iptaline karar

vermiştir

. Son yıllardaki idari yargı kararlarında, sorulara verilen ya-

sözlü sınavda sorulan soruların farklı cevapları ve tanımları yapılabilen sorular-

dan oluştuğu, soruların her birinin kaç puan olduğu ve ayrıca alanın hangi kıs-

mından kaçar soru sorulacağının bir esasa bağlanmadığı, sınavın objektif olarak

yapılmadığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir. T.C. Anayasasının 2.maddesin-

de belirtilen Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel niteliklerinden olan “hukuk

devleti” ilkesi, vatandaşlarına hukuk güvenliği sağlayan, idarenin hukuka bağlılı-

ğını amaç edinen, buna karşılık kamu gücünün sınırsız, ölçüsüz, keyfi kullanılma-

sını önleyen en önemli unsurlardan biridir. Nitekim hukuk devleti ilkesinin yaşa-

ma geçirilmesini sağlayacak araçlar arasında Anayasanın 8.maddesinde, yürütme

yetkisi ve görevinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı ve yerine

getirileceği; Anayasanın 125.maddesinde de idarenin her türlü eylem ve işlemle-

rine karşı yargı yolunun açık olduğu kuralına yer verilmiştir. Hukuk devleti ilkesi

karşısında, idarenin yargısal denetim yapılmasını ortadan kaldıracak ya da bu

denetimin yapılmasını imkansız kılacak işlem ve eylemlerde bulunması mümkün

değildir. Sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin, diğer tüm idari işlemlerin

yargısal denetiminde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat olmak üzere

işlemin tüm unsurları yönünden yargısal denetiminin yapılmasın esas olmalıdır.

İdari işlemin yetki, şekil gibi salt usule ilişkin unsurları ile sınırlı olmak üzere

yapılan bir yargısal denetimin hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin

etmeyeceği açıktır. Dolayısıyla sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin yargısal

denetimini sağlayacak altyapının tüm unsurlarıyla oluşturulmasını sağlamak

hukuka bağlı idarenin görevidir. İşlemin hukuka uygunluk denetiminin

Anayasanın 125.maddesinde ve 2577 sayılı İYUK’un 2.maddesinde belirlenen hu-

kuki sınırlar içinde yapılabilmesi için davalı idarece tutanağa bağlanmış soruların

ve yanıtların neler olduğunun açıkça ortaya konulmadığı, ayrıca sözlü sınavda

verilen yanıtların teknolojik imkânlardan yararlanılarak kayıt altına alınmadığı

(elektronik ortamda sesli ve görüntülü kayıt gibi) anlaşılmıştır. Bu durumda da-

vacının doçentlik sözlü sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemin yargısal de-

netiminin yapılabilmesi için gerekli olan, tutanağa bağlanmış soruların ve yanıt-

ların neler olduğunun ortaya konulmamış olması, ayrıca sözlü sınavda teknolojik

imkânlardan yararlanılarak sesli ve görüntülü kayıt altına alınmaması nedeniyle

davacının sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bu-

lunmamaktadır. Öte yandan bu kararın, davacının sözlü sınavı kazandığı sonu-

cunu doğurmayacağı, karar üzerine davacının yeniden sözlü sınava alınacağı ta-

biidir. ANKARA 11. İDARE MAHKEMESİ’ nin 2008/2418 E., 2009/1225 K. sayılı

ilamı.

Davacının başvurduğu temel alandaki bilgisinin derinliğini, genişliğini ve gün-

celliğini sınamak amacıyla yapılan sözlü sınavda davalı idarece jüri tarafından

davacıya yöneltilen sorulara verilen cevapların yeterli bulunmayarak başarısız-

lığına karar verildiği belirtilmekte ise de 09.06.2008 tarihli sınav tutanağının “ge-

rekçe” kısmında; “adayın bilgi düzeyi doçentlik unvanını taşıyabilecek yeterlik

ve nitelikte bulunmamıştır” şerhinin bulunduğu, davacının bilgisini ölçmeye

yönelik olarak hangi soruların sorulduğu ve bunlara ne şekilde yanıt verildiği,

verilen yanıtların objektif olarak değerlendirmesinin her bir jüri üyesi tarafından