321 / 485
Uluslararası Hukuk Açısından Ege Hava Sahasında Türkiye ve Yunanistan Arasındaki Sorunlar
320
Yunanistan’ın sözkonusu uygulaması, Ege Denizi’ndeki uluslara-
rası hava sahasının yarı yarıya azalması sonucunu doğurmaktadır.
68
Bu durum sadece Ege Denizi’ne kıyısı olan Türkiye’yi değil aynı za-
manda bütün devletlerin yararlanabileceği uluslararası hava sahasını
daraltmaktadır. Üstelik bu hava sahasında zararsız geçiş hakkı uygu-
lamasının da olmadığı düşünüldüğünde seyrüsefer üzerinde ne kadar
önemli bir kısıtlama getirdiği daha net bir şekilde ortaya çıkmaktadır.
Yunanistan’ın sözkonusu düzenlemelerine bakıldığında sivil havacılı-
ğa yönelik oldukları anlaşılmakla birlikte, 10 millik hava sahası uygu-
lamasının aynı zamanda
askeri uçuşları
da kapsayabileceği yönünde de
bir iddiası bulunmaktadır.
69
Kaldı ki “hava polisliği” teriminin ulusla-
rarası hukukta geçerli bir düzenlemesi ve uygulaması bulunmamak-
tadır. Ancak Yunanistan örneğinde olduğu gibi, bu terimin devletlere
uluslararası hukukun tanıdığı hava sahasının ötesinde bazı egemenlik
hakları vermesi sözkonusu olabilecektir ki böyle bir durum devletlerin
iç hukuklarında yapmış oldukları düzenlemelerin sonucunda varlık
bulamaz. Yunanistan’ın güvenlik açısından böyle bir ihtiyacı olduğu
da gerçekleri yansıtmamaktadır.
70
Havacılık amacıyla olağan genişli-
ğinin ötesinde karasuları ilan etmek hukuki açıdan bir hakkın kötüye
kullanımı örneği olup pozitif hukukta bir dayanak bulamamaktadır.
71
Sonuç olarak hiçbir deniz hukuku sözleşmesinde ya da örf adet
hukuku kuralında devletlere farklı amaçlara yönelik karasuları ilan
etme yetkisi verilmemektedir.
72
Devletler, ülke sınırlarının dışında hiç-
bir alanda egemenlik yetkisi iddiasında bulunamazlar. Altı açık de-
niz olan bir hava sahasının ulusal nitelik taşıması mümkün değildir.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bu bağlamda Ege’de hava sahası sorunu
konusunda, Türk tezini savunma amaçlı uzun yıllardır önleyici faali-
yetlerde bulunmasına ve 10 millik hava sahası arasındaki bölgelerde
uçaklarını uçurmasına rağmen, ülkedeki siyasi iktidarlar ile medya ve
68
BÖLÜKBAŞI, s.579. Ege Denizi’ndeki Yunan adalarının çokluğu düşünüldüğün-
de 10 millik hava sahası uygulamasının, Ege uluslararası hava sahasında Türk
uçaklarının hareket serbestisini ne kadar engelleyeceği ortadadır.
69
BÖLÜKBAŞI, s.580.
70
BAŞEREN, s.178.
71
PAZARCI, Hüseyin, “
Lozan Antlaşması’ndan 1974’e Kadar Ege’ye İlişkin Gelişmeler ve
Yunanistan’ın Ege Politikası”
, Üçüncü Askeri Tarih Semineri Türk Yunan İlişkileri,
Ankara, 1986, s.29.
72
PAZARCI, Hüseyin, “
Ege Denizi’ndeki Türk Yunan Sorunlarının Hukuki Yönü
”,
s.118.